forma sprawowania władzy absolutnej kształtowana pod wpływem idei oświeceniowych, zwł. T. Hobbesa, H. Grottiusa, C. Beccarii, fizjokratów, częściowo Woltera, przyjęta od poł. XVIII w. w niektórych monarchiach eur. (zwł. w Prusach, Austrii, państwach skandynawskich, Hiszpanii i Portugalii, częściowo w Rosji); monarcha stawał się "pierwszym sługą państwa", który miał zapewnić sprawiedliwość, porządek prawny oraz opiekę nad obywatelami i bezpieczeństwo; dla realizacji tych celów władcy dokonywali szeregu reform społ.-polit. i gosp. wzmacniając pozycję władzy centralnej, rozbudowując armię z korpusem oficerskim, stymulując rozwój przemysłu, handlu i rolnictwa, ograniczając przywileje stanowe, zmieniając system prawny, m.in. przez zakaz tortur i procesów o czary, wprowadzając powszechny obowiązek nauczania (np. w Portugalii - 1759, w Prusach - 1763) i rozbudowując szkolnictwo świeckie; a.o. otworzył drogę do głębszych przekształceń społ. - gosp. poprzez likwidację poddaństwa chłopów (np. w Austrii - 1781, najpóźniej w Rosji - 1863), zmniejszenie wpływów Kościoła (np. wypędzenie jezuitów z Hiszpanii i Portugalii, a 1773 - zniesienie zakonu; edykt o tolerancji w Austrii, 1781); zasadniczym celem a.o. było usprawnienie władzy monarchy przy jednoczesnej modernizacji państwa.
- absolutyzm oświecony, rodzaj absolutyzmu typowy...
- absolutyzm, 1) stanowisko filoz.(...)
- absolutyzm, (łac. absolutus -...