konspiracyjny quasi-parlament, element struktury Polskiego Państwa Podziemnego; powołana 9 I 1944 (od 12 III w pełnym składzie) przez Delegata Rządu RP na Kraj na bazie Krajowej Reprezentacji Polit., grupującej przedstawicieli partii i ugrupowań polit. podporządkowanych rządowi RP na uchodźstwie (poza ugrupowaniami komunistycznymi i promoskiewskimi, które 31 XII 1943 utworzyły Krajową Radę Nar.); 1944 powołano ciało wyjściowe do konstrukcji przyszłego parlamentu państwa; status organu doradczego i opiniodawczego Delegata Rządu nadał jej dekret prezydenta RP z 26 IV 1944 O tymczasowej organizacji władz na terytorium Rzeczypospolitej; w skład RJN weszło ostatecznie po 3 reprezentatów PPS, SL, SP, SN i po 1 z ramienia Zjednoczenia Demokratycznego, kościoła kat., organizacji "Ojczyzna", Chłopskiej Organizacji Wolności "Racławice" oraz ruchu spółdzielczego; do momentu wyjścia z konspiracji pełne kompetencje Rady miała 5-osobowa Komisja Gł. (przewodniczący K. Pużak, po III 1945 J. Kwasiborski); 15 III 1944 RJN wydała deklarację polit.-programową O co walczy naród polski z postulatami odbudowy suwerennej, demokratycznej, bezpiecznej Rzeczypospolitej, aktywnego udziału państwa w doprowadzeniu do stabilnego pokoju międzynar. i przyjaznej współpracy wszystkich narodów i państw, rozgromienia III Rzeszy i podziału państwa niem., jego rozbrojenia i obarczenia obowiązkiem udziału w odbudowie krajów przez Niemcy napadniętych i zniszczonych oraz ukaraniem winnych zbrodni wojennych; w dziedzinie polityki zagr. rację stanu przyszłej Polski RJN oparła na sojuszach z USA, Francją i W. Brytanią, a przyszłe stosunki z ZSRR uzależniła od uznania przezeń nienaruszalności przedwojennych wsch. granic RP i przestrzegania zasady nieingerencji w sprawy wewn. drugiego państwa; domagała się przyłączenia do Polski Prus Wsch., Śląska Opolskiego i części Pomorza; zapowiadała wprowadzenie ustroju demokracji parlamentarnej z jego wszystkimi atrybutami i instytucjami; przedstawiła również elementy procesu przyszłych reform dla zapewnienia sprawiedliwości społ. i zaspokojenia oczekiwań społeczeństwa wyniszczonego wojną: przebudowę rolnictwa wraz z reformą rolną, oparcie gospodarki wolnorynkowej na planowaniu gosp., upowszechnienie własności komunalnej, reformę systemu edukacji oraz rozwój kultury nar.; II 1945 RJN zaprotestowała przeciw dotyczącym Polski postanowieniom konferencji w Jałcie, zgłaszając jednocześnie gotowość współpracy w tworzeniu tymczasowego rządu kraju; w kilka tygodni potem grupę czł. RJN podstępnie aresztowało NKWD i wywiozło do Moskwy, gdzie w VI 1945 zostali skazani w tzw. procesie szesnastu; RJN rozwiązała się 1 VII 1945 po utworzeniu Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej, proklamując końcowe dokumenty Do Narodu Polskiego i Narodów Zjednoczonych oraz Testament Polski Walczącej, w których przypomniała podstawy programu państwa sformułowane w deklaracji z 1944 oraz wyraziła protest wobec instrumentalnego i brutalnego traktowania Polski przez ZSRR, a także przeciw narastającym prześladowaniom żołnierzy AK i innych ugrupowań Pol. Państwa Podziemnego.
- RADA JEDNOŚCI NARODOWEJ, do 1962 Tymczasowa Rada...
- Rada Jedności Narodowej, rada złożona z 17 osób...
- TYMCZASOWA RADA JEDNOŚCI NARODOWEJ, (do1962)