konspiracyjne instytucje cywilne i wojskowe działające w okupowanym kraju z upoważnienia władz RP na emigracji; IX 1939 powstała wojskowa Służba Zwycięstwu Polski, popierana przez gł. partie polit. skupione w Radzie Gł. Obrony Narodu (potem Gł. Radzie Polit.); IX 1939 rząd uchodźczy powołał Związek Walki Zbrojnej (od II 1942 Armia Krajowa); II 1940 powstał Polityczny Komitet Porozumiewawczy (PKP) partii polit. z udziałem komendanta gł. ZWZ; w tymże roku powstała Delegatura Rządu RP na Kraj; w 1943 PKP przekształcono w Krajową Reprezentację Polityczną, tę 1944 w Radę Jedności Narodowej; od V 1944 Pełnomocnik (Delegat) miał rangę wicepremiera, ze swymi zastępcami tworząc Krajową Radę Ministrów; powoływano wojskowe i cywilne sądy specjalne, rolę policji pełnił Państwowy Korpus Bezpieczeństwa; w województwach i powiatach powoływano organa władz lokalnych; prowadzono szereg prac planistycznych na okres powojenny, przygotowywano kadry dla administracji państwowej; I 1945 rozwiązano AK, III 1945 kierownictwo władz podziemnych podstępnie zostało aresztowane przez NKWD i wywiezione do Moskwy (proces szesnastu); odtworzona RJN i Delegatura zostały rozwiązane VII 1945, a miesiąc później Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj.
- KONSPIRACJA W POLSCE 1939-45, tajna działalność...
- ŻYDÓW ZAGŁADA, Holocaust , hebr. szoah...