pieśń patriotyczna, zaczynająca się od słów Nie rzucim ziemi, skąd nasz ród..., autorstwa M. Konopnickiej; wydrukowana po raz pierwszy na przełomie 1907/08 w krakowskim miesięczniku "Przodownica", z dedykacją "Ludowi śląskiemu - Maria Konopnicka" (w intencji pokrzepienia serc rodaków walczących z germanizacją w całym zaborze pruskim); muzykę skomponował F. Nowowiejski; zyskała rangę nieomal hymnu nar. od chwili wykonania przez połączone chóry trzech zaborów podczas wielkiej patriotycznej uroczystości odsłonięcia Pomnika Grunwaldzkiego w Krakowie (15 X 1910, w 500. rocznicę bitwy); w tej funkcji wykonywana m.in. podczas zaślubin z morzem armii gen. Hallera; 1918-26 jako hejnał odgrywany codziennie w południe z wieży katedry św. Stanisława w Wilnie; po 1945 wygrywana kurantami Ratusza ogólnomiejskiego w Gdańsku; pocz. trzeciej zwrotki (Nie będzie Niemiec pluł nam w twarz...) stał się powodem wielu polemik i zarzutów (m.in. L. Puget, T. Boy-Żeleński, S. Pigoń), także ze strony niemieckiej.
ROTA
Słownik pojęć
POLSKA. DANE OGÓLNE. HYMN NARODOWY, KAPITAN, KANON