początki łączą się z piśmiennictwem wielkomorawskim i misją św. (863); od XIV w. rozwój piśmiennictwa w języku narodowym, dominującego nad piśmiennictwem łacińskim; rozszerzył się wtedy krąg twórców i odbiorców (mieszczaństwo), polemiczno-religijne pisma oraz jednoty braci czeskich kontynuują myśl husycką; w XVI w. wpływ i humanizmu zaznaczył się dość słabo; po 1620 (klęska pod Białą Górą) piśmiennictwo to powstaje gł. na emigracji (J.Á. Komensky). Do końca XVIII w. procesy germanizacyjne hamują rozwój twórczości w języku czeskim; koniec XVIII-poł. XIX w. powstają zręby lit. nowoczesnej pod wpływem sentymentalizmu, klasycyzmu i romantyzmu, przy nawiązaniu do tradycji rodzimej Słowian i folkloru czeskiego (językoznawcy i etnolodzy: J. Dobrovský, J. Jungmann, P.J. Šafarik; poeci: , K.J. Erben, a zwłaszcza K.H. Mácha); wtedy także początki dramatu i prozy () zmierzające ku (najwybitniejsze dokonania w twórczości ); w latach 50. wyraŸny zwrot do korzeni ludowych jako ostoi narodowej (B. Nmcowá). W 2. poł. XIX w. ważnym zjawiskiem była działalność grupy Máj (, , K. Svtlá), nawiązującej do tradycji realistycznej lit. europejskiej i akcentującej problematykę społeczną; powstawała także epika historyczna (, ); związki ze współczesnymi europejskimi tendencjami poetyckimi pojawiły się w liryce grupy Lumír (m.in. , V. Sladek); bogaty dorobek przyniosła epoka modernizmu, zróżnicowana pod względem programów estetycznych (V. Mrštik, , ). Miedzy wojnami rozwija się poezja proletariacka (J. Wolker, J. Hora), poetyzm (V. Nezval) i (); światową sławę zdobył jako autor Przygód dzielnego wojaka Szwejka, powieści lokującej się w nurcie realistycznym i pacyfistycznym; tendencje społecznej prozy realistycznej reprezentują powieści i opowiadania I. Olbrachta, M. Majerovej, M. Pujmanovej; prozę eksperymentalną uprawiają V. Vanura, J. Deml, L. Klima; oryginalną pozycję zajmuje także pisarstwo powieściowe , w dziedzinie dramatu zaś twórczość . Ważną rolę w rozwoju metodologii badań lit. odegrała tzw. praska szkoła strukturalna. W okresie II woj. świat. historyczne panoramy tworzy , w konspiracji rozwija się pisarstwo antyfaszystowskie (). Po 1948 następuje ideologizacja komunistyczna życia artystycznego, wykluczająca wielu twórców z życia lit.; dominują poezja i proza nasycone elementami krytyki kapitalizmu i gloryfikujące przemiany socjalistycznec(, J. Drda, J. Kozák, V. Nezval, V. Závada); ożywienie następuje dopiero na pocz. lat. 60.: ponownie pojawiają się próby awangardowe (, M. Kratochvil, L. Fuks, V. Neff, M. Holub, J. Pilar
); 1968 po interwencji Układu Warszawskiego zlikwidowano większość instytucji życia lit., pozostałe poddano indoktrynacji; wielu twórców wydawało swoje dzieła na emigracji lub w wydawnictwach podziemnych (, , J. Škvorecký, , L. Vaculik); tzw. aksamitna rewolucja wprowadziła znów swobodę słowa, co wpływa na pojawianie się nowych prób artystycznych z kręgu awangardy, nawiązujących do świat. literatury, a podejmowanych przez twórców najmłodszego pokolenia.
ČAPEK Karel, TYL, TIGRID, TOMAŠ ZE ŠTÍTNÉHO, SOJKA, PILAŘ, ČAPEK-CHOD Karel Matěj, ERBEN Karel Jaromir, FISCHL Victor, także Avigdor Dagan, HRABAL- SŁOWACKA LITERATURA, pierwsze próby użycia...
- WACŁAW, Pochodzenia starosłowiańskiego,...
- GEBAUER, Jan (1838-1907)