Sergiusz S. (1891-1953)
rosyjski kompozytor i pianista; zadebiutował 1908 w "Wieczorach Muzyki Współcz." organizowanych w Petersburgu przez S. Diagilewa; 1913-14 koncertował w W. Brytanii i we Włoszech; po rewolucji bolszewickiej wyemigrował do USA, skąd powrócił do Europy i mieszkał w Niemczech, a potem w Paryżu; parokrotnie odwiedzał ZSRR, 1937 przeniósł się na stałe; wykładał kompozycję w konserwatorium moskiewskim i komponował gł. duże formy wokalno-instrumentalne (ulegając naciskowi odgórnie zadekretowanej estetyki); w pierwszej fazie twórczości pozostawał w kręgu wpływów ekspresjonistycznych (opery Gracz, Ognisty Anioł); cechą charakterystyczną utworów P. jest silnie akcentowana rytmika, częste zabiegi stylizacyjne prowadzące do parodii i groteski, wyrazistość motywów stanowiących oś nawet dużych struktur muzycznych; najbardziej znanymi operami P. są Miłość do trzech pomarańczy, Wojna i pokój; inne kompozycje: balety (Błazen, Stalowy krok, Romeo i Julia, Kopciuszek), 5 koncertów fortepianowych (w tym słynny B-dur na lewą rękę), dwa koncerty skrzypcowe, koncert wiolonczelowy, kompozycje fortepianowe, poematy i baśnie symfoniczne (Piotruś i wilk, Jesienią, Sny), 7 symfonii, oratoria i kantaty świeckie (Ich siedmiu, Aleksander Newski, Na straży pokoju, Ballada o chłopcu, także na cześć Rewolucji Październikowej i Stalina), dzieła kameralne, pieśni, muzyka filmowa (m.in. do Aleksandra Newskiego i Iwana Groźnego) i teatralna; od 1947 szykanowany, m.in. za współżycie z hiszp. poetką i tłumaczką M. Mendelson (którą zesłano do łagrów); 1948 cała twórczość P. została potępiona za "formalizm"; ostatnie lata życia spędził w nędzy, jego śmierć przemilczano (zmarł w dniu śmierci Stalina); uznawany za jednego z najwybitniejszych kompozytorów XX wieku.
PLISIECKA, ŁAWROWSKI, KLASYCYZM W MUZYCE, TOCCATA, NEOKLASYCYZM, ASHKENAZY, ZACHAROW, KANTATA, OPERA, RIMSKI-KORSAKOW
- ROŻDIESTWIENSKI, Giennadij N. (ur. 1931)...
- kantata, (wł. cantata = muzyka...
- SCHERZO, (muz. 3)