wieloczęściowy, niesceniczny utwór wokalny złożony z arii, recytatywów, duetów, ansambli, chórów i ritornelów instrumentalnych; rozmiarami i większą różnorodnością tekstów (wiersze liryczne, epickie, teksty dramatyczne, mitologiczne, religijne) różni się od opery i oratorium. Jako świecki utwór solowy z akompaniamentem instrumentu rozwinęła się w XVII w. we Włoszech, początkowo będąc zwrotkową formą wariacyjną opartą na stałym basie; przeszła różne formy ewolucyjne, skrystalizowaną postać uzyskując w szkole neapolitańskie (F. Provenzale, A. Stradella, A. Scarlatti) i ten typ rozpowszechnił się również we Francji (np. u J.Ph. Rameau). W Niemczech najbardziej popularna stała się k. kościelna - chóralna z partiami solowymi - w najdoskonalszej postaci zrealizowana w twórczości J.S. Bacha. U klasyków wiedeńskich (J. Haydn, W.A. Mozart i L.v. Beethoven) k. miały zazwyczaj charakter okolicznościowy, zachowując dawne założenia formalne; kompozytorzy romantyczni wprowadzili do niej więcej elementów lirycznych, zbliżając się do szerzej rozbudowanej pieśni chóralnej (S. Moniuszko, Z. Noskowski); uprawiana także w muzyce XX-wiecznej (S. Prokofiew, P. Hindemith, A. Schönberg, A. Webern).
KANTATA
Muzyka poważna
JÄRNEFELT, ODA, BACH Wilhelm Friedemann, VIVALDI, MONODIA, GADE, ZELTER, MOTET, MSZA, CARISSIMI Giacomo