muzyka ludów zamieszkujących tereny b. ZSRR i Turcji oraz tworzących enklawy etniczne w innych regionach: Afganistanie, Iranie, Chinach. Mimo znacznego wewn. zróżnicowania znaleźć w niej można pewne cechy wspólne, zaznaczające się np. w muzyce wojskowej, popularnej w XVIII-XIX w., wykonywanej na kotłach, bębnach, zurnie, trąbce; podobna we wszystkich regionach jest muzyka pasterska, grana na fletach, pieśni weselne, a także utwory na lutnię, których teksty mają często formę ghazeli, przejętą z tradycji arabskiej i perskiej; w epice przeważają struktury maqamu. Najbardziej uboga jest muzyka turkmeńska; dominują tu krótkie, kilkuwersowe pieśni pracy o wąskim ambitusie melodii. Muzyka Kirgizów i Kazachów niegdyś obejmowała formy epickie, obecnie jest to niemal wyłącznie kameralna muzyka instrumentalna, monofoniczna i polifoniczna, wykonywana na instrumentach strunowych (domra, dutar, kobyz); interesującym gatunkiem folkloru są pieśni lecznicze; muzyka jest śpiewna, spokojna, o szerokich łukach melodycznych; specyficzną formą pieśni epickiej jest kirgiski epos o Manasie. Na muzykę Uzbeków z kolei mocno wpływali Arabowie i Irańczycy, co ujawnia się w bogactwie form pieśni i kompozycji instrumentalnych (typowy dla Arabów cykl szaszmakom); w X-XVIII w. rozwijała się tu teoria muzyki, nawiązująca do poglądów wybitnego teoretyka arabskiego Al-Farabiego (X w.). Muzyka azerbejdżańska wyróżnia się miękkim brzmieniem oraz rozwiniętą chromatyką; dominują cykle maqamowe; wielogłosowość ogranicza się do techniki burdonowej; w śpiewie wiele jest melizmatyki, sprowadza się ona jednak do kilku podstawowych formuł; pieśni mają często funkcje magiczne; instrumentarium wykazuje wpływy perskie (kemange, tar), tureckie (flety) oraz wspólne dla całej kultury muz. tego rejonu (zurna, duduk). W obecnej Turcji spotkać można zachowane w pewnych regionach tradycje muzyczne Turków Osmali i Turkmenów (pieśni taneczne o ostrym, pulsującym rytmie oraz pieśni swobodne - na ogół rozległe, o melizmatycznej strukturze; ciekawą postać mają pieśni miłosne, bozlak, o regularnej strukturze, opartej na czterowersowych strofach); w śpiewie stosuje się rozmaite techniki preparowania głosu (np. przez uciskanie policzków i szyi); instrumentarium składa się z fletów, zurny, bębna (davul); znane są także inne instrumenty dęte - kaval, duduk i smyczkowe - kabak. Za m.l.t. uznać także trzeba muzykę Ujgurów, Tuwińców, Chasaków i Ałtajów oraz Jakutów z płn. Syberii; tę ostatnią wyróżniają charakterystyczne dla tych rejonów pieśni szamańskie i tańce obrzędowe.
- TURECKA MUZYKA, zarówno świecka, jak...
- TURECKIE LUDY, grupa ludów zamieszkujących...
- MONGOLSKA MUZYKA, muzyka narodów zamieszkujących...