(1930-91)
poeta, prozaik. Urodził się w rodzinie chłopskiej w okolicach Tarnowa. W 1954 r. ukończył polonistykę na UJ. Pracował w redakcji "Tygodnika Kulturalnego". W 1977 r. przeniósł się z Krakowa do Warszawy. Wyróżniony wieloma nagrodami, m.in. nagrodą Kościelskich w Genewie. Debiutował jako poeta. Pierwsze tomiki wierszy - Uczę się mówić (1953) i Porównania (1954) - były bliskie poetyce socrealizmu. Od t. Prorocy już odchodzą (1956) zwrócił się ku kulturze lud. Jego wyobraźnię ukształtowało dzieciństwo: kontakt z przyrodą, udział w życiu obrzędowym, świat baśni, gawęd, pieśni, śpiewanych w kościele psalmów. N. nakreślił własną wizję wsi, trwającej w pradawnym, świętym obyczaju, zachowującej odrębność sposobu myślenia i wyobraźni. W jego wierszach powtarza się motyw obcości wobec miejskiej cywilizacji i poczucia winy z powodu opuszczenia wsi. Opisuje ją posługując się kontrastami, sugestywną symboliką (Psalm o nożu), stosuje animizujące metafory. Tworzy obrazy lir. (Psalm majowy), rzadziej groteskowe (Odpustowa ballada o rebelii). Ulubione motywy N. to m.in. jutrznia, sen, rzeka, ryba, jabłko, jabłoń, kamień, wół, pies. Poeta tworzy cykle wierszy: ballady, kolędy, a zwł. psalmy o charakterze nadrealistycznym (Psalmy na użytek domowy, 1959; Psalmy, 1971; Bielsze nad śnieg, 1973; Psalmy nowe, 1978). W l. 60. zwrócił się ku prozie - niemal tożsamej z poezją. Także w niej posługiwał się systemem znaków i symboli utrwalonych w obrzędach, nadał jej charakter balladowy, poetyzował świat przedstawiony łącząc realność z baśniowością, pisząc stylem nasyconym obrazowymi porównaniami i metaforami. Prozę i poezję N. łączy wspólna idea powrotu do źródeł, odkrywania w kulturze lud. wartości uniwersalnych. Twórczość tego pisarza jest jednym z najciekawszych zjawisk w tzw. nurcie chłopskim lit. pol. Prozę N. reprezentują opowiadania: Przebudzenia (1962), Obcoplemienna ballada (1963), W puchu alleluja (1965), Półbaśnie (1976), oraz powieści: Takie większe wesele (1966), A jak królem, a jak katem będziesz (1967), Diabły (1971), Dwunastu (1974), Prorok (1977), Wniebogłosy (1982).
- Nowak Tadeusz, (1930-92)
- TADEUSZ, Pochodzenia hebrajskiego,...
- NOWAK, Tadeusz (1930-91)