Reklama

balet

1) rodzaj widowiska teatralnego, w którym głównym środkiem wyrazu jest taniec wykonywany przez tancerzy wg scenariusza z akompaniamentem muzycznym; 2) utwór muzyczny stanowiący podstawę klasycznego widowiska baletowego; 3) zespół baletowy (np. S. Diagilewa); 4) całokształt sztuki baletowej danego kraju. B. powstał z renesansowych widowisk dworskich złożonych ze śpiewu, recytacji, muzyki, pantomimy, tańca. Oderwanie b. od opery nastąpiło w 2. poł. XVIII w., kiedy J.G. Noverre stworzył dramat baletowy. Cechą b. romantycznego był balet kobiecy (balerina w powiewnej sukni tańczyła na pointach; np. Giselle). W poł. XIX w. centrum baletowym stała się Rosja, gdzie powstał klasyczny typ b. divertissement. Od początku XX w. b. ulegał przemianom zrodzonym z reform prowadzonych przez tancerzy I. Duncan i W. Niżynskiego, choreografa M. Fokina. Współczesny b. nawiązuje zarówno do wzorów klasycznych (b. ros., Royal Ballet w Londynie, Opera w Paryżu), tworzy nowe formy stylu neoklasycznego (G. Balanchine), jak i nawiązuje do reform b. z początku wieku, tworzy też niezależny typ sztuki, która nie przedstawia, lecz wyraża muzykę, ekspresję, uczucia itp. W latach 60. duże zasługi dla rozwoju baletu nowoczesnego miała działalność M. Bjarta ( Balet XX W.) i P. Bausch. Rodzaje b.: 1) dramatyczny - zbudowany na zasadach

Reklama

teatralnych; fabuła rozwija się poprzez taniec, który prowadzi narrację, jest nośnikiem akcji podporządkowanym dramaturgii dzieła (np. Harnasie K. Szymanowskiego, Romeo i Julia P. Czajkowskiego); 2) divertissement - powstał z wstawek tanecznych, usamodzielnił się jako integralne widowisko ze słabo rozwiniętą fabułą w XIX w. Oparty na możliwie dużej ilości efektownych tańców (np. Jezioro łabędzie P. Czajkowskiego); 3) suita - krótka forma baletowa (przejściowa między divertissement a b. abstrakcyjnym); 4) b. abstrakcyjne - pozbawione treści fabularnych i związków lit. układy choreograficzne, w których ruch jest gł. środkiem wyrazu, symbolem uczuć, nastroju, metaforycznych skojarzeń. Autonomiczny taniec związany z muzyką, która wraz z przestrzenią i ruchem stanowi jego źródło.

Podobne hasła:

Encyklopedia Internautica
Reklama
Reklama
Reklama