kontynent na półkuli pn., stanowiący wistocie zach. zakończenie Eurazji; pow. 10 mln km2. Wschodnią granicę prowadzi się wsch. podnóżem Uralu, następnie rzeką Embą do Morza Kaspijskiego, następnie podnóżem Kaukazu
do M. Azowskiego idalej przez Bosfor iDardanele do Morza Śródziemnego. Jest silnie rozczłonkowana, wyspy ipółwyspy zajmują prawie 1/3 pow. Urozmaiconą budowa geologiczna irzeźba terenu, wynikająca z długiego iskomplikowanego rozwoju. Najstarszą częścią jest prekam-
bryjska tarcza fennoskandzka na terytorium Szwecji, Finlandii ipn. Rosji, do niej przylega od zach. kaledońska struktura Gór Skandynawskich, kontynuująca się na Wyspach Brytyjskich; środek kontynentu zajmują odmłodzone masywy z orogenezy hercyńskiej (Masyw Centralny, Wogezy, Masyw Czeski); na pd. iwsch. znajdują się pasma górskie powstałe worogenezie alpejskiej (Pireneje, Alpy, Apeniny, Karpaty). Niziny zajmują głównie część środkową E., na pd. znajdują się wzapadliskach tektonicznych. Najwyższy szczyt Mt. Blanc (4807 m n.p.m.) znajduje się wAlpach, najgłębsza depresja nad M. Kaspijskim (-28 m n.p.m.). Najdłuższą rzeką jest Wołga. Klimat E. pozostaje wznacznej zależności od bliskości Oceanu Atlantyckiego, ku wsch. staje się coraz bardziej kontynentalny; wczęści pd. klimat śródziemnomorski. Dobrze jest zaznaczona strefowość roślinna, od tundry na pn. krańcach po zbiorowiska lasów izarośli twardolistnych na pd. E. jest gęsto zaludniona izurbanizowana, zwłaszcza wczęści zach.; gęstość zaludnienia prawie 70 os./km2 należy do najwyższych wśród kontynentów; kraje E. zach., wwiększości tworzące Unię Europejską, znajdują się na wysokim poziomie rozwoju gospodarczego; państwa E. wsch., należące niegdyś do grupy państw socjalistycznych, są na średnim lub niskim poziomie rozwoju (Albania), awiększość z nich boryka się z poważnymi kłopotami gospodarczymi (np. Rosja, Ukraina, Rumunia, Bułgaria).