MALARSTWO, RZEŹBA I SZTUKA UŻYTKOWA -KLASYCYZM POLSKI

W mecenacie Stanisława Augusta Poniatowskiego równie ważną rolę, jak architektura, odgrywało malarstwo. Stworzona przez niego Galeria Sztuki liczyła 2 tys. dzieł, a Gabinet Rycin – 70 tys. Za jego czasów malarstwo polskie tworzyli głównie cudzoziemcy, brakowało w kraju uczelni kształcącej rodzimych artystów. Król, związany z postępowym obozem reform, pragnął stworzyć narodową szkołę sztuki. Od początku swego panowania usiłował założyć w Warszawie Akademię Sztuk Pięknych, ale brak funduszy uniemożliwił stworzenie tej uczelni. Na Zamku Królewskim powstała jednak pracownia zwana „malarnią”, którą kierował ściągnięty z Drezna wybitny malarz włoskiego pochodzenia, Marcello Bacciarelli. „Malarnia” skupiała wielu czasowo przebywających w Warszawie artystów zagranicznych, pracowali w niej m.in. Canaletto, Luis Marteau, Antoni Albertrandi. Jej zadaniem było wykonywanie na zlecenie króla obrazów i malowideł do dekoracji Zamku Królewskiego i Łazienek oraz kopii i replik dzieł ze zbiorów królewskich. Pracownia ta stała się jednocześnie czymś w rodzaju szkoły dla młodych, uzdolnionych artystycznie Polaków. Wykształciło się w niej następne pokolenie polskich już artystów, którzy przyczynili się do rozkwitu w XIX wieku malarstwa w środowisku warszawskim, wileńskim i krakowskim. „Malarnia” dzia łała pod kierunkiem Bacciarellego także po śmierci króla i stała się zaczątkiem Wydziału Sztuk Pięknych, otwartego później przy Uniwersytecie Warszawskim. Za prywatną szkołę malarstwa i grafiki można też uważać pracownię Jana Piotra Norblina w Warszawie. Ten francuski artysta miał wielu uczniów, wśród których wyróżniali się Aleksander Orłowski, Jan Rustem i Michał Płoński. W XIX wieku szkolnictwo artystyczne w Polsce, przez długi czas, było związane z uniwersytetami. Od 1797 r. na Uniwersytecie Wileńskim kształcił malarzy Franciszek Smuglewicz. W 1816 r. założono Uniwersytet Warszawski, na którym wkrótce otwarto Wydział Sztuk Pięknych. W Krakowie w 1818 r. powstała Szkoła Sztuk Pięknych przy Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Początkowo były dwie katedry: rysunku i malarstwa, rok później uzupełnione o katedrę rzeźby. Dopiero w 1873 r. krakowska Szkoła Sztuk Pięknych uzyskała samodzielność, a w 1900 r. stała się Akademią Sztuk Pięknych.