Renesans sprowadził z Italii na Wawel król Zygmunt I. Dwa i pół wieków później Stanisław August na swój dwór warszawski sprowadził z Paryża klasycyzm. We Francji był to tzw. styl Ludwika XVI. W Polsce wczesna postać klasycyzmu nazywana jest stylem Stanisława Augusta. Ostatni nasz władca nie zdołał uchronić polsko-litewskiego państwa przed upadkiem i rozbiorami, ale jego panowanie było okresem niezwykłego rozkwitu narodowej sztuki, literatury, nauki. Dwór warszawski stał się silnym centrum artystycznym, które pod mecenatem króla, obdarzonego wyrafinowanym gustem, wypracowało podstawowe formy polskiego klasycyzmu. Stanisław August był inicjatorem i współprojektantem większości ówczesnych artystycznych przedsięwzięć. Ściągał z zagranicy wybitnych twórców – Francuzów, Włochów, Niemców. Jego ambicją było też stworzenie narodowej szkoły malarstwa, rzeźby i architektury. Najzdolniejszych artystów polskich wysyłał na stypendia do innych krajów, szczególnie do Włoch. Myślał też o założeniu w Warszawie Akademii Sztuk Pięknych. Styl Stanisława Augusta wyraził się nie tylko w architekturze i dekoracji wnętrz, ale też w malarstwie, rzeźbie i sztuce zdobniczej. Francuski klasycyzm miesza się w nim jeszcze z elementami barokowymi i rokokowymi. Najwybitniejszymi jego przykładami są wnętrza Zamku Królewskiego i zespół pałacowo-parkowy Łazienek. Do najzdolniejszych twórców pracujących dla króla należeli architekci Dominik Merlini i Jan Chrystian Kamsetzer, malarze Jan Pillement, Jan Bogumił Plersch, Bernardo Bellotto zwany Canaletto i Marceli Bacciarelli oraz rzeźbiarze Andrzej Le Brun i Jakub Monaldi. Król korzystał też z usług architektów Efraima Szregera i Szymona Bogumiła Zuga.