(gr. gnostikos)
nazwa sekt wczesnego chrześcijaństwa (ebionici, nikolaici, elkazaici, ofici, setianie, barbeloci, kainici, perici, bazylidianie, markozjanie, walentynianie, marcjoniści, adamici), które przyjmowały istnienie tajemnej wiedzy (gnozy); głosiły dualizm dobra i zła, szukanie zbawienia przez uwolnienie się ciała z więzów. G. ujawnia wpływy z poglądami i wierzeniami Egiptu, Babilonii, Persji. G. w skrajnych formach zabraniał zawierania małżeństw, współżycia seksualnego, wiązał seksualność ze złem, wobec kobiet ujawniał antyfeminizm - kobiety mogły osiągnąć zbawienie tylko stając się mężczyznami lub istotami aseksualnymi. G. przypisywano również rozwiązłość seksualną, seks grupowy, sakralną spermatofagię. Walka z g. przyczyniła się do popularyzacji ascezy seksualnej i nieufności wobec kobiet.
- gnostycyzm, (gr.)
- GNOSTYCYZM, kierunek w filozofii...
- irracjonalizm, (łac. irrationalis...