święty (ok. 315-386)
Doktor Kościoła, obdarzony tytułem Katechety patriarcha Jerozolimy (od 348); początek władzy biskupiej św. C. przypada na okres względnego spokoju zewnętrznego; istniały natomiast groźby rozbicia wewnętrznego Kościoła przez różnorakie sekty. Przypisywano św. C. związki z arianami, co nie znajduje jednak żadnego potwierdzenia; był trzykrotnie skazywany na wygnanie przez ariańskich cesarzy: 351 przez Konstancjusza (za namową ariańskiego metropolity Cezarei Palestyńskiej, Akcjusza) został zesłany do Tarsu, ale gdy synod w Seleucji potępił arianizm, C. powrócił do Jerozolimy. Po niespełna roku został wygnany ponownie, tym razem na krótko, gdyż nowy cesarz, Julian Apostata, zezwolił mu na powrót; zachowały się 23 katechezy C., podzielone na 2 części: dla katechumenów i dla ochrzczonych (jest to najprawdopodobniej pierwszy systematyczny wykład nauki katolickiej); za panowania cesarza Walensa i jego następcy Walentyniana znów został zmuszony do opuszczenia Jerozolimy (ok. 378). Uczestniczył w soborze Konstantynopolskim I (381); zmarł na wygnaniu 18 marca i dzień ten wyznaczył jako pamiątkę, świętego papież Leon XIII, który także ogłosił C. Doktorem Kościoła.
- CYRYL JEROZOLIMSKI, (ok. 315-386)
- CYRYL, Pochodzenia greckiego,...