(ok. 1090-1153)
– papież; prawdopodobnie pochodził z okolic Pizy; w mieście tym w czasie synodu zetknął się zapewne ze św. ➞ Bernardem i pod jego wpływem został mnichem w Clairveaux. Św. Bernard wysłał go później z innymi mnichami do Włoch dla objęcia ofiarowanych tam opactw. Kierował tedy klasztorem pod Farfą, potem Innocenty II skierował go do opactwa św. ➞ Anastazego pod Rzymem (Tre Fontane, Źródła Salijskie). Został wybrany papieżem w 1145 roku, mimo że nie był biskupem i nie należał do świętego kolegium, jednak kardynałom zależało na szybkim uspokojeniu buntowniczych nastrojów w Wiecznym Mieście po śmierci papieża Lucjusza II. Sakrę musiał przyjąć tedy w Farfie ze względu na własne bezpieczeństwo. Ze zmiennym szczęściem próbował uspokajać nastroje w Rzymie: już w drugim roku pontyfikatu musiał opuścić na jakiś czas miasto. Z pomocą św. Bernarda organizował krucjatę i podróżował, propagując ten pomysł; odwiedził Dijon, Cluny, Lyon, Paryż. W 1147 roku wręczył królowi Ludwikowi VII proporzec krzyżowców. W towarzystwie św. Bernarda pojechał następnie przez Auxerre, Citeaux, Verdun do Trewiru. Był na synodzie w Reims, odwiedził Clairveaux i wrócił do Włoch, choć nie do samego Rzymu. Ogłoszona przezeń krucjata skończyła się fiaskiem i zaczęto organizować kolejną; pomysł ten E. nie bardzo chciał zaakceptować, ale w końcu uległ. Nigdy go zresztą nie zrealizowano. Nie mogąc wrócić do Rzymu, mieszkał w Albano, Segni, Ferentino, Viterbo. W końcu roku 1152 lud rzymski wezwał go do miasta i mógł teraz poświęcić się w pełni sprawom kościelnym, zawsze korzystając z rad św. Bernarda, który dedykował mu traktat De consideratione. Zmarł 8 lipca i w tym dniu, po zaaprobowaniu kultu w 1872 roku, obchodzona jest jego pamiątka.