zw. Mądrym (ok. 500-570)
– zapisał się w pamięci potomnych jako autor jedynej w swoim rodzaju historii Celtów. Nie wiemy dokładnie, jak przebiegała jego młodość ani jak zdobywał wykształcenie. Zapewne – wnioskując z polemiczności jego pism – musiał być człowiekiem porywczym i wejść w konflikt z jakimś możnowładcą brytyjskim, skoro zmuszony był uchodzić do Walii (według innych źródeł był po prostu Walijczykiem). Ożenił się tutaj i rychło owdowiał; porzucił życie świeckie i przyłączył się do uczniów św. Illtuda. Jakiś czas przebywał w Irlandii, koło 520 roku zaś widzimy go w Rzymie. Powróciwszy w rodzinne strony założył klasztor w miejscowości Ryus w Brytanii; do Walii powrócił ok. 527 roku. Potem jeszcze kilkakrotnie odwiedzał Irlandię i Ryus. Jego dzieło O upadku i podboju Brytanii (De excido et conquestu Britanniae) jest w zamiarze swym zbiorem napomnień moralno-historycznych, odwołujących się do przykładów z przeszłości. W planie historycznym obejmuje wydarzenia z dziejów walk zwaśnionych między sobą książąt brytyjskich, a potem z okresu najazdu anglosaksońskiego; do tradycji tej księgi odwoływali się twórcy literatury tzw. kręgu arturiańskiego. Do czasów Historii kościelnej narodu angielskiego spisanej przez św. ➞ Bedę Wielebnego, dzieło G. było jedynym tego typu rysem historycznym zmagań plemion podporządkowanych Rzymowi Brytów z Anglami, Jutami i Sasami. Św. G. wspominany jest 29 stycznia.