zwany Młodszym (960-1004)
– urodził się w Rossano (region Kalabria we Włoszech) w rodzinie greckiej. Otrzymał staranne wykształcenie w klasztorze Mercurion nad Morzem Tyrreńskim, skąd przeniósł się do S. Nazario w księstwie Salerno i zmienił imię chrzestne Mikołaj na N., chcąc tak uczcić pamięć świątobliwego mnicha z Synaju. Wnet zebrało się wokół niego wielu uczniów. Kiedy w 951 roku wybuchła wojna i okolica popadła w ruinę, wrócił do Rossano i założył klasztor pod wezwaniem św. Hadriana. Ze względu na otaczającą N. aurę świętości chciano go wynieść na stolicę arcybiskupią w Rossano, ale odmówił i udał się na Monte Cassino (ok. 982). Opat Aligerno dał mu w zarząd filialny klasztor w Vallelucio. Później N. założył jeszcze nowy ośrodek w Serperi koło Gaety. W 998 roku przybył do Rzymu cesarz Otton III, żeby osadzić na stolicy papieskiej Grzegorza V. N. wstawił się wtedy za antypapieżem Janem XVI (naprawdę nazywał się Jan Filagatos), swoim współziomkiem, ale nie dopomógł w ten sposób nieszczęśnikowi, brutalnie okaleczonemu, ośmieszonemu publicznie i w końcu ściętemu. Po śmierci cesarza Ottona osiadł w klasztorze św. Agaty pod Frascati (Tusculanum) i stamtąd rozpoczął zakładanie klasztoru w Grottaferrata, służącemu mnichom greckim na Zachodzie. Zmarł w klasztorze św. Agaty, pozostawiając po sobie kilka hymnów i system łacińsko-greckiej ortografii. Jego uczeń, Bartłomiej spisał żywot świętego. Kościół przypomina N. 26 września, wedle wskazówki Baroniusza.