(ok. 890-969)
– najprawdopodobniej urodziła się koło Pskowa w miejscowości Wybuti, choć istnieją pewne przypuszczenia, że mogła wywodzić się ze Skandynawii (imię O. ma pochodzenie starogermańskie) lub z Bułgarii. W młodym wieku poślubiła księcia Igora z rodu Rurykowiczów (903). W roku 945 Igor poległ i O. objęła rządy regencyjne za niepełnoletniego syna Światosława. Choć w rządzeniu była nieustępliwa i wymagająca, a nawet okrutna – zyskała wśród poddanych przydomek „Mądra”. Położyła duże zasługi dla rozwoju księstwa kijowskiego, popierając szczególnie handel. Chrzest przyjęła około 955 roku podczas pobytu w Konstantynopolu. Ponieważ obawiała się zbytniego uzależnienia od cesarstwa wschodniego – nawiązała również kontakty z cesarzem Ottonem I, prosząc go o przysłanie na Ruś misjonarzy obrządku łacińskiego. Za jej panowania chrześcijaństwo powoli rozszerzało się na całej Rusi. Ufundowała kilka kościołów (m.in. w Pskowie i Kijowie). Niestety, po przejęciu władzy przez syna (między 960 a 964) nowy władca rozpoczął prześladowanie Kościoła. Po odsunięciu od władzy rozgoryczona księżna poświęciła się wyłącznie modlitwie i wspomaganiu potrzebujących. Do jej dzieła nawiązał dopiero wnuk, św. ➞ Włodzimierz, uznawany za pierwszego chrześcijańskiego władcę ruskiego. O. natomiast została pierwszą świętą tego kraju; jej postać zaczęto otaczać kultem w związku z czcią Włodzimierza. On sam zresztą przeniósł szczątki babki do kościoła św. Zofii w Kijowie (relikwie te zaginęły w XVIII w.). Wspomnienie 11 lipca.