(I/II w.)
– to drugi wierny uczeń i towarzysz św. ➞ Pawła Apostoła. Z pewnym prawdopodobieństwem wskazuje się na Antiochię Syryjską jako miejsce pochodzenia T. Urodził się w rodzinie pogańskiej; podobnie jak ➞ Tymoteusz, został nawrócony i ochrzczony przez św. Pawła (Ga 2,1 nn). Towarzyszył potem apostołowi w podróżach misyjnych. Wziął z nim udział w tzw. soborze apostolskim w Jerozolimie (49 rok). Paweł wysyłał go w różnych misjach, m.in. do Koryntu, gdzie dwukrotnie dostarczał listy św. Pawła i rozwiązywał konflikty w miejscowych gminach chrześcijańskich; przebywał także – według relacji samego apostoła – w Macedonii i na Krecie (Tt 1,5); wiemy też, że skierowany został do Dalmacji (2 Tm 4,10) i tu ślad po T. ginie. W swoich pismach św. Paweł wychwala cechy charakteru i serca ucznia. W pismach Nowego Testamentu mamy jeden list skierowany do T. Powstał on na przełomie 65/66 roku i zawiera wskazówki dotyczące organizacji i sprawowania władzy w gminie chrześcijańskiej. Tradycja utrzymuje, że po śmierci św. Pawła T. wrócił na Kretę, gdzie został biskupem – pierwszym na tych terenach. Śmierć męczeńską miał ponieść za cesarza Domicjana (81-96), a stać się to miało w Gortynie na Krecie. Dziś czczony jest jako wyznawca. Od roku 1662 w Wenecji w bazylice św. Marka przechowywano czaszkę świętego jako jedyną zachowaną jego relikwię. Z polecenia papieża Pawła VI relikwię tę przekazano w roku 1966 Cerkwi na Krecie i umieszczono w mieście Heraklejon. Pamiątkę obchodzi się 26 stycznia wraz ze wspomnieniem św. ➞ Tymoteusza.