Reklama

POLSKA. WARUNKI NATURALNE. OCHRONA ŚRODOWISKA

tradycje ochrony rodzimej przyrody, zwł. niektórych gat. świata zwierzęcego i rzadko występującego drzewostanu, sięgają w P. czasów średniowiecza; pierwszym zwierzęciem chronionym (zarządzeniem Bolesława Chrobrego) był bóbr; ograniczenie odłowu turów obowiązywało na Mazowszu już w czasie rozbicia dzielnicowego; 1347 Kazimierz III Wielki wydał zarządzenie w sprawie ochrony starodrzewia, zakazujące wycinki cisów i starych dębów, podtrzymane przez Władysława Jagiełłę w tzw. przepisach wareckich; 1523 ukazał się Statut Litewski nadany przez Zygmunta I Starego, na mocy którego ograniczono odłowy żubra, tura, bobra, sokoła i łabędzia; 1578 Stefan Batory wydał dekret zakazujący połowu ryb w okresie tarła oraz używania przy połowach włoków, bosaków i sieci o małych oczkach; 1587 Zygmunt III Waza umocnił przepisy dotyczące ochrony tura, niestety ostatni jego okaz padł 1627; 1826 powstał pierwszy w świecie rezerwat przyrody (ochrony cisów) w Borach Tucholskich; 1868 z inicjatywy grupy naukowców (L. Zejszner, M. Siła-Nowicki, J.G. Pawlikowski, M. Raciborski, E. Janota) została uchwalona przez Sejm Krajowy we Lwowie pierwsza w świecie ustawa dotycząca ochrony przyrody (chodziło o wymierające gat. świstaka i kozic w Tatrach); po odzyskaniu niepodległości jednym z pierwszych przedsięwzięć młodego państwa było powołanie 1919 Państwowej Tymczasowej Komisji Ochrony Przyrody (przekształconej 1925 w Państwową Radę Ochrony Przyrody), z prof. W. Szaferem na czele, przy udziale m.in. A. Wodziczki, M. Raciborskiego, W. Goetla; 1928 założono Ligę Ochrony Przyrody, 1929 zapoczątkowano restytucyjną hodowlę żubra. Po wojnie (1949) znowelizowano ustawę o ochronie przyrody, wprowadzono ochronę gatunkową zwierząt i roślin, wprowadzono pojęcie ochrony zasobów przyrody; do 2003 utworzono 23 parki narodowe (pierwszy Białowieski, 1947) o pow. ponad 250 tys. ha; 1345 rezerwatów przyrody, 120 parków krajobrazowych, ok. 400 obszarów chronionego krajobrazu, ponad 33 tys. obiektów uznano za pomniki przyrody.

Reklama

Tabele:

Encyklopedia Internautica
Reklama
Reklama
Reklama