Al-Kāhira
stolica Egiptu, w płn. części kraju, nad Nilem; 8,1 mln mieszk. (w zespole miejskim 16,2 mln, 2004); obejmuje wydzielone m. Giza i Imbaba oraz wyspy na Nilu; najw. miasto Afryki; centrum polityczne, gospodarcze i kulturalne państwa; rozwinięty przem. metalurgiczny, spoż., włókienniczy, chem., samochodowy, maszyn rolniczych, poligraficzny; huta żelaza, 2 rafinerie; rozwinięte rzemiosło artystyczne; 5 uniw., liczne instytuty naukowe; międzynar. port lotniczy, węzeł kolejowy i drogowy, port rzeczny; rozległa baza turystyczna; siedziba Ligi Państw Arabskich; obszar zamieszkany już w okresie neolitu; w pobliżu ob. K. leżała stol. Starego Państwa - Memphis; I w. p.n.e. Rzymianie postawili tu warownię Babylon, pełniącą w czasach bizantyjskich rolę centrum adm.; 641 zdobyty przez Arabów, przekształcony w bazę wojskową, następnie w m. Al-Fustat (ob. stara dzielnica K.); 969 zajęty przez wojska berberyjskie Fatymidów, którzy obok założyli m. Al-Kāhira (Kair); od 973 stol. kalifatu; największy rozkwit za rządów Ibn Tuluna, pierwszych Fatymidów i Saladyna (X-XII w.); 1517 podbity przez Turków, 1798-1801 rządy Francuzów; ponowny rozkwit miasta za Mohammeda Alego (1. poł. XIX w.); od 1922 stol. królestwa Egiptu (od 1953 republiki). Miasto wielkich kontrastów, obok nowoczesnych dzielnic z szerokimi ulicami i wielopiętrowymi nowoczesnymi budynkami (np. Heliopolis, Garden City) wiele dzielnic z glinianą parterową zabudową i wąskimi uliczkami. Liczne zabytki: rzymskie (fort Babylon, koniec I w.), starochrześc. (koptyjskie kościoły z IV-VII w.: Moallaka, Abu Serga, św. Barbary, Najświętszej Marii Panny), islamskie, m.in. meczet Ibn Tuluna (IX w.), meczet i uniwersytet Al-Azar (X w.), meczety sułtana Hassana (XIV w.), Muajjada (XV w.), Al-Ghuri (XI w.), Al-Hakima (XI w.), Meczet Błękitny (XII w.), cytadela (XII w.); także cmentarze kalifów, grobowce Mameluków (XV-XVI w.) oraz bazar Chan al-Chalili; liczne muzea, m.in. Muzeum Egipskie, Muzeum Sztuki Islamu i Muzeum Koptyjskie; z okresu brytyjsko-królewskiego pozostały gmachy w stylu wiktoriańskim, wille w stylu Tudorów i w stylu kolonialnym; z nowych obiektów wyróżnia się kairska wieża telewizyjna na wyspie Gezira (180 m wys.).
FARAFIRA, NACHTIGAL, ORGANIZACJA WYZWOLENIA PALESTYNY, LISHT, SAKKARA, HELIOPOLIS, HELUAN, EKSPLOZJA DEMOGRAFICZNA, DAHSZUR, MYKERINOSA PIRAMIDA