miasto powiatowe w woj. pomorskim, na pograniczu Żuław Wiślanych i Pojezierza Starogardzkiego, nad Wisłą; ślady osadnictwa od epoki brązu po wczesne średniowiecze; ok. 1252 stol. księstwa, kasztelania; prawa miejskie 1253 (?), potwierdzone 1260; 1309 zniszczony przez Krzyżaków; nowa lokacja w 2. poł. XIV w.; czł. Związku Pruskiego; po wojnie trzynastoletniej 1454-66 z Pomorzem Gdańskim w Polsce; w XV-XVI w., ośr. handlu zbożem, potem podupada; 1772-1920 w Prusach (jako Dirschau); 1852 linia kolejowa (1857 most kolejowy na Wiśle na linii do Królewca); od 1920 w Polsce - pierwsza w kraju szkoła morska (1930 przeniesiona do Gdyni); 1920-75 i od 1999 m. powiatowe; 60 tys. mieszk. (2002); przem. środków transportu (stocznia rzeczna, fabryka przekładni samochodowych), metalowy, drzewny, odzież., spoż., elektroniczny, mat. budowlanych; wielki węzeł kolejowy, także drogowy; port rzeczny; filia Wyższej Szkoły Morskiej w Gdyni, szkoły zawodowe; Muzeum Wisły (kolekcja łodzi i sprzętu rybackiego); zespół klasztorny Dominikanów, fund. 1289; kościoły z XIV-XV w.; fragmenty murów miejskich z XIV w., kamienice z XVIII i XIX w.; wiatrak z 1806; fragmenty mostu kratownicowego z lat 1851-57 (najdłuższego wówczas w Europie).
- LUBISZEWO K TCZEWA, miejscowość w , powiat...
- KOCIEWIE, region etnograficzny...
- CZERWONKA Ulryk, (?-1465)