bitwa nad Wołgą
toczona 17 VII 1942-2 II 1943 jedna z gł. operacji strategicznych II woj. świat.; rozpoczęta ofensywą niem. Grupy Armii A na Kaukaz i Grupy Armii B na Stalingrad (ob. Wołgograd) dla zajęcia ważnych terenów gosp. i zniszczenia wojsk sowieckich na zach. od Donu; Niemcy doszli do Kaukazu (szczyt Elbrus), w połowie XI do centrum Stalingradu, otaczając go półkolem; Armia Czerwona powstrzymała natarcie i przeszła do kontrofensywy, okrążyła i odcięła w Stalingradzie niem. 6. armię i część 4. armii pancernej; 16-24 XII 1942 rozbiła niem.-wł. armię nad Donem; dla powstrzymania kapitulacji w Stalingradzie Hitler mianował 30 I 1943 dowodzącego nią F. Paulusa feldmarszałkiem, ten jednak poddał siebie i resztki swych sił - 90 tys. niem. żołnierzy z pierwotnie 285-tysięcznej armii (z czego z niewoli w 1956 wróciło 6 tys.); łączne straty niem. sięgnęły 150 tys. żołnierzy (także wskutek głodu i zimna); straty ros. szacowane są na 479 tys. żołnierzy.
- KURSKA BITWA, (5 VII - 23 VIII 1943)...
- ROKOSSOWSKI, Konstanty (1896-1968)...
- ŻUKOW, Gieorgij K. (1896-1974)...