Witowt, Vytautas (ok. 1352-1430)
syn Kiejstuta, brat stryjeczny Władysława II Jagiełły, książę litewski od 1401; uwięziony wraz z ojcem przez Jagiełłę, 1382 po śmierci Kiejstuta uciekł do Krzyżaków, szukając u nich poparcia w staraniach o władzę na Litwie; po niepowodzeniach kilku wypraw na Litwę pogodził się z Jagiełłą i poparł jego starania o tron pol., za co zwrócono mu część ojcowizny; nie otrzymawszy obiecanych Trok i ziemi łuckiej obległ Wilno, a po przegranej ponownie poszukiwał wsparcia u Krzyżaków; wydał córkę Zofię za w. księcia moskiewskiego Wasyla i przeszedł do otwartej opozycji wobec Jagiełły; 1390-92 podejmował wraz z Krzyżakami nieudane wyprawy na Litwę; 1392 w Ostrowiu ponownie pogodził się z Jagiełłą i złożył mu przysięgę na wierność; mianowany namiestnikiem Wilna, faktycznie wielkorządca Litwy; dążył do zjednoczenia państwa, likwidując księstwa dzielnicowe, krzewił katolicyzm (1383 przyjął chrzest kat., 1384 prawosławny); za oddaną Krzyżakom Żmudź zyskał poparcie planu rozszerzenia panowania Litwy na wsch., co umożliwiłoby mu większą niezależność od Jagiełły, jednak 1399 został pobity przez Tatarów nad Worskłą; na mocy unii wileńsko-radomskiej został wielkim księciem litewskim; 1404 zdobył Smoleńsk; 1406-08 prowadził wojny z Moskwą, zakończone pokojem nad Ugrą; 1409 poparł powstanie przeciwko Krzyżakom na Żmudzi; 1410 wziął udział w bitwie pod Grunwaldem, dowodząc wojskami litewskimi; po unii horodelskiej (1413) wszedł w konflikt ze stronnictwem Z. Oleśnickiego, starając się o większą niezależność polit. od Polski; ponownie zbliżył się do Krzyżaków i odnowił plany ekspansji na wsch.; 1426-28 kilkakrotnie wyprawiał się pod Psków, który następnie przyłączył; ustanowił dobre stosunki z Nowogrodem i Tatarami krymskimi; zachęcony przez Zygmunta III Luksemburskiego zamierzał koronować się (przy sprzeciwie Polski) na króla Litwy, jednak plany te przerwała śmierć; nie pozostawił męskiego potomka.
VYTAUTAS, WITOWT, WITOLD