(muz. 2)
profesjonalna m.W.B. pojawia się wraz z chrystianizacją Wysp; ok. 600 za sprawą Augustyna z Kentu został wprowadzony chorał gregoriański; z X w. pochodzą doskonałe jak na tamte czasy konstrukcje organów (Winchester), stosunkowo wcześnie pojawia się także polifonia organalna; pierwszymi teoretykami muzyki wielogłosowej byli na Wyspach J. Cotton, J. de Garlandia (przeniósł się w dojrzałym wieku do Francji) i W. Odington (XIII-XIV w.); z Anglii pochodzi gymel, pierwowzór fauxbourdonu; pierwszy znany kanon sześciogłosowy Sumer is icumen in przechował się w rękopisie z XIV w. w klasztorze Reading; w stuleciu tym muzyka Wysp nie poddaje się naciskom nowych tendencji, obecnych gł. w muzyce wł. i franc. (ars nova) - ten swoisty konserwatyzm stworzył podstawy szkoły burgundzkiej, której styl rozwinął przede wszystkim J. Dunstable, a oprócz niego również , , R. Fayrfax; uprawiali oni obok muzyki religijnej również twórczość świecką - wielogłosową, opatrzoną tekstami ang. i franc.; w kręgu tej szkoły pojawiał się ; formę tę uprawiali w XV-XVI w. , Ch. Tye i T. Tallis, uznawani za pierwszych kompozytorów Kościoła anglikańskiego (m.in. twórcy anthems - nieliturgicznych antyfon, przeznaczonych w całości do wykonania chóralnego). W okresie elżbietańskim rozwija się madrygał, przeniesiony z Włoch, jednak o żywszych melodiach z silniej akcentowanym rytmem; madrygały pisali gł.: J. Wilbye, T. Weelkes, W. Byrd, T. Morley, J. Dowland (również znakomity lutnista); wzrastająca popularność tej formy sprawiła, że zaczęły powstawać specjalne stowarzyszenia, zajmujące się wykonywaniem madrygałów (catches), które przetrwały do XIX w.; w okresie tym obok świetnie rozwijającej się muzyki organowej (sławą europejską cieszył się tu przede wszystkim H. Aston), powstaje wirtuozowska szkoła wirginału (wirginaliści angielscy), w której zasłynęli W. Byrd, T. Morley, J. Bull, G. Farnaby; w 2. połowie XVII w. zaznaczają się w muzyce Wysp wpływy wł. i franc.; widać je szczególnie we wzrastającej popularności stylu koncertującego i arii solowej, wprowadzanej także do muzyki religijnej przez J. Blowa; tendencje te najpełniej uwidoczniły się w twórczości najwybitniejszego kompozytora ang., , autora anthems, psalmów, hymnów, a także pierwszej opery ang. (Dido and Aeneas); twórczość ta silnie oddziaływała na wszystkie powstałe w Anglii dzieła ; teatr londyński Händla musiał jednak zmagać się z narastającymi w muzyce angielskiej tendencjami nar., wyrażającymi się m.in. w tzw. ballad opera, łączącej elementy "klasycznej" opery z piosenkami i humorem czysto plebejskim (The Beggar’s Opera J. Pepuscha); licznie powstające w owym czasie stowarzyszenia śpiewacze (należeli do nich niemal wyłącznie mężczyźni) wykonywały tzw. glees, wielogłosowe pieśni z tekstami zarówno poważnymi, jak też frywolnymi (wybitnym twórcą glees był S. Webbe). Upadek m.W.B. przypada na okres reakcji purytańskiej, w którym wszelkie formy swobodnej twórczości muz. przyjmowano niechętnie i z wielką rezerwą; mimo to pojawiły się znaczące kompozycje Irlandczyka J. Fielda (twórca licznych nokturnów), W.S. Benetta oraz , autora oper i operetek. Odrodzenie m.W.B. następuje w latach 80. XIX w., głównie za sprawą twórców niem.: , i J. Brahmsa, których estetyka jest na Wyspach przyjmowana entuzjastycznie i dość bezkrytycznie (Ch.H. Parry, Ch.V. Standford, E. Elgar); dopiero na przełomie XIX i XX w. zaznacza się silniejszy wpływ elementów ludowych, rodzimych i obcych, kojarzonych z technikami impresjonistycznymi (F. Delius, nawiązujący do folkloru indiańskiego; R.V. Williams, P. Grainger, A. Bax); twórczość kompozytorów eur. (np. B. Bartóka) lub działających w USA twórców eur. pochodzenia (m.in. ) oddziaływała wyraźnie na kompozytorów bryt. (G. Holst, A. Bliss, F. Bridge, W. Walton, M. Tippet), zdecydowanie ciążących ku rozwiązaniom ; najwybitniejszą postacią m.W.B. w XX w. był , uprawiający wszystkie gat. muz.; prekursorką w W. Brytanii była E. Luytens; od lat 40. liczba twórców eksperymentujących zarówno w zakresie technik serialnych, jak w obszarze sonologii i punktualizmu znacznie wzrosła (T. Musgrave, A. Goehr, P.M. Davies, R.R. Benett, R. Gerhard, E. Cowie); spośród twórców młodszych sławę światową zyskali m.in. M. Berkeley, M. Colin, R. Marsch, S. Olivier, A. Poppy, J. MacMillan, G. Benjamin. Mimo że współcz. m.W.B. ustępuje pod względem oryginalności muzyce Europy kontynentalnej i USA (gdzie osiedliło się wielu twórców bryt.), życie muz. Wysp jest dobrze rozwinięte: działają tu znakomite zespoły symfoniczne (m.in. Londyn, Manchester, Glasgow, Edynburg), kameralne (np. sławna Academy St. Martin-in-the-Fields), chóry zawodowe, półprofesjonalne (gł. przy centrach uniwersyteckich, np. King’s College w Cambridge) i amatorskie, kultywujące dawną tradycję towarzyskiego śpiewu (catch clubs); ciekawą formą upowszechniania muzyki są londyńskie "Promsy" (Promenade Concerts), urządzane od 1838, w czasie których publiczność słucha muzyki stojąc lub przechadzając się; na Wyspach odradza się także zainteresowanie dawną muzyką ludową, gł. celtyckiego pochodzenia, co można obserwować zarówno wśród zespołów wykonujących muzykę poważną, jak też rozrywkową. O ile poważna m.W.B. nie wpływa dziś w znaczącym stopniu na kształt kultury muz. świata (wyłączając wielką rzeszę znakomitych interpretatorów), o tyle odegrała ona istotną rolę w kształtowaniu światowej muzyki rozrywkowej i rock and rolla, a także towarzyszących rozmaitym ich odmianom subkultur młodzieżowych.
- WIELKIEJ BRYTANII MUZYKA, (muz. 1)
- WIELKIEJ BRYTANII TEATR, średniowieczny t.W.B.(...)
- ŻYDOWSKA MUZYKA, początki sięgają 3000...