styl w sztukach plastycznych i architekturze przypadający na czasy panowania Stanisława Augusta, rozbiory Polski, powstania listopadowe i styczniowe. Sztuka rozwijająca się w warunkach politycznej niewoli miała przejąć specjalne zadania kształtowania narodowej świadomości. Silnym centrum artyst. stał się początkowo dwór królewski; ambicją Stanisława Augusta było stworzenie narodowej szkoły malarstwa, rzeźby i architektury, swoje zamierzenia realizował w oparciu o artystów obcych, sprowadzanych z zagranicy lub już wcześniej działających w Polsce, gł. Włochów, Francuzów, Niemców. Artystów polskich wysyłał na stypendia do innych krajów, szczególnie do Włoch. Pierwszy okres k. w Polsce reprezentują 2 wielkie realizacje: wnętrza Zamku Królewskiego w Warszawie (1764 - ok. 1785) i zespół Łazienek (1775-95), obie związane z gł. architektem króla - Włochem D. Merlinim i Polakiem J.Ch. Kamsetzerem. Łazienki, malowniczo powiązane z zielenią, były inspirowane wersalskim Petit Trianon. Wnętrza tego pałacu oraz Zamku Królewskiego są przykładem rozwiniętego k. i reprezentują tzw. styl Stanisława Augusta; do najwspanialszych należą: Sala Balowa Łazienek, Sale: Tronowa, Rycerska (z obrazami Bacciarellego i rzeźbami Le Bruna) i Balowa Zamku; charakterystycznymi cechami tego stylu (stworzonego przez D. Merliniego) są koliste lub owalne kształty sal, zaokrąglone narożniki, dekoracje malarskie i stiukowe (stosowane z umiarem), formy arch.-rzeźbiarskie w różnych materiałach, sufity zdobione kasetonami i alegorycznymi malowidłami, girlandy z liści i inne motywy roślinne, jasna kolorystyka. W architekturze pojawiły się kolumnowe portyki, boczne klatki schodowe, powierzchnie ścian dzielone pilastrami, rustyki. Oprócz Warszawy także w innych miastach powstają klasycystyczne budowle, gł. użyteczności publicznej, także kościoły, a poza miastami wiejskie rezydencje. Działają: S.B. Zug (w-wski zbór ewangelicko-augsburski na wzór rzymskiego Panteonu), Ch.P. Aigner (kośc. św. Aleksandra w W-wie), J. Kubicki, S. Zawadzki, A. Corazzi (Pałac Staszica, Teatr Wielki w Warszawie). Malarstwo reprezentują: Włoch M. Bacciarelli, nadworny malarz Stanisława Augusta (liczne portrety króla i arystokracji, sceny historyczne), B. Belotto zw. Canaletto, J.P. Norblin (pracujący dla rodziny Czartoryskich), A. Brodowski (uczeń J.L. Davida). K. współistniał ze stylem zw. romantyzmem na zasadzie pełnego partnerstwa; niektórzy artyści tworzyli na przemian w duchu obu stylów.
KUBICKI, WAŃKOWICZ, ŁAZIENKI, KRÓLIKARNIA, KAMPINOS, KAMSETZER, POLSKA. SZTUKA. NURT ROMANTYCZNY, POLSKA. SZTUKA. MODERNIZM, MŁODA POLSKA, TATARKIEWICZ, ZAMEK KRÓLEWSKI W WARSZAWIE
- STYL NARODOWY, termin stosowany w krytyce...
- Brandstaetter Roman, (1906-87)
- UKRAIŃSKA SZTUKA, najstarsze relikty twórczej...