klasycyzm warszawski, pseudoklasycyzm
ogół zjawisk lit. na ziemiach pol. pierwszego 30-lecia XIX w., stanowiących kontynuację klasycystycznych tendencji doby stanisławowskiej, skupionych gł. w Warszawie, Wilnie i Krzemieńcu; k.p. w programie estetycznym odwoływał się do wzorów antycznych (gł. rzym.), głosił ponadczasową zasadność poetyki klasycyzmu i wypowiadał się w gat. lit. wysoko w niej cenionych: tragedii (powstanie tragedii nar., wzorowanej na klasycyzmie franc.: Barbara Radziwiłłówna F. Felińskiego, Gliński F. Wężyka), nawiązującej do założeń horacjańskich odzie (K. Koźmian, L. Osiński, F. Wężyk), poemacie epickim (Ziemiaństwo polskie Koźmiana); uznaniem cieszyły się przekłady, zwł. z lit. staroż. (Iliada i pierwsze księgi Eneidy F.K. Dmochowskiego) i klasycystycznego dramatu franc. (Corneille, Racine, Wolter); istotny dorobek pozostawił k.p. w dziedzinie teorii i krytyki lit. (S.K. Potocki, E. Słowacki, J.F. Królikowski) oraz krytyki teatralnej (Towarzystwo Iksów); w pierwszych latach istnienia Królestwa Pol. w środowisku klasyków zarysowały się wewn. różnice, wyznaczone m.in. stosunkiem do tendencji preromantycznych: postawę ortodoksyjną reprezentowali gł. Koźmian, Osiński, Jan Śniadecki; bardziej otwartą - F. Morawski, J.U. Niemcewicz; polemika nabrała z czasem cech sporu ideologicznego (klasycy należeli do kół liberalno-zachowawczych, romantycy - do kręgów spiskującej młodzieży); ukształtowany później negatywny sąd o k.p. (zapoczątkowany 1829 przez Mickiewicza we wstępie do petersburskiego wydania poezji, Salonie warszawskim w Dziadach) pozostawił ślad w długo funkcjonującym terminie "pseudoklasycyzm", podkreślającym nieautentyczność i wtórność k.p. wobec klasycyzmu antycznego i franc., a w Polsce - XVI-wiecznego i stanisławowskiego.
- klasycyzm postanisławowski, zespół zjawisk lit.(...)
- klasycyzm w literaturze, 1 . Znaczenie szersze:...
- SŁOWACKI, Euzebiusz (1772 lub 1773-1814)...