(lit.)
powieść społeczno-obyczajowa S. Żeromskiego, I wydanie Warszawa 1900 (faktycznie książka ukazała się w 1899); akcja rozgrywa się w czasach współczesnych pisarzowi w Paryżu, Warszawie, Cisach i Zagłębiu Dąbrowskim, przedstawia cztery epizody życia głównego bohatera, doktora Tomasza Judyma, młodego lekarza, głęboko przekonanego o swoim posłannictwie, konsekwentnie realizującego program służby ludziom z warstw najuboższych; Judym w swoich działaniach jest osamotniony, jak większość bohaterów utworów Żeromskiego; fabuła nie została zorganizowana według tradycyjnej zasady przyczyna-skutek, wiedza czytelnika o Judymie ogranicza się tylko do informacji zawartej w epizodach; kilkuletnie przerwy dzielące poszczególne części utworu nie zostały wypełnione, brak informacji co w tym czasie działo się z bohaterem (o dzieciństwie, młodości, studiach czytelnik dowiaduje się ze wspomnień bohatera); luźna kompozycja obfituje w elementy nastrojowe, autor koncentruje się na przeżyciach wewnętrznych bohaterów, ich doznaniach, refleksji nad rzeczywistością; powieściowa rzeczywistość przedstawiona za pomocą kontrastów: obrazom życia wyższych sfer towarzyszy ironia, obrazom życia biedoty - naturalistyczny opis (wytworne piękno starego Paryża zderzone z opisem przytułku dla bezdomnych, wykwintny warszawski salon doktora Czernisza kontrastuje z realiami ulicy Ciepłej i Krochmalnej, luksusowemu "uzdrowisku" w Cisach przeciwstawiono odpychającą nędzę czworaków chłopskich, bogatemu apartamentowi dyrektora Kalinowicza - górnicze slumsy); tytułowi ludzie bezdomni to zarówno główny bohater, rezygnujący z osobistego szczęścia na rzecz służby społecznej, jego ukochana Joasia Podborska, brat Judyma Wiktor i jego rodzina, inżynier Korzycki; powieść była tłumaczona na 14 języków. Ekranizacja 1975 pt. Doktor Judym, reż. Włodzimierz Haupe, w roli Judyma Jan Englert.
- Ludzie bezdomni, (1900)
- Judym Tomasz, gł. bohater powieści...
- BIEDAK, SYNONIM: nędzarz, biedny,...