drugi - obok taoizmu - gł. nurt myśli chińskiej; jego początki związane są z Konfucjuszem, kontynuatorami byli Meng-cy czyli Mencjusz (IV-III w. p.n.e.), Zhu Xi (XII w.) i Wang Yangming (XV-XVI w.). Jakkolwiek k. stroni od spekulacji metafizycznych, to poprzez swoją etykę przybrał formę religii i od czasów dynastii Han (III w. p.n.e.) do 1911 był oficjalną doktryną cesarstwa. Istotą k. jest przekonanie o istnieniu zapewniającej światu harmonię zasady porządkującej (li), jej podporządkować ma swoje działania człowiek, by stać się pełną istotą ludzką (ren). Sposobami osiągnięcia tego jest rytuał i kult zmarłych. K. nie ma kapłanów, ich rolę spełniają pisarze-biurokraci, którzy po zdaniu egzaminu państwowego obejmują stanowiska na wszystkich szczeblach cesarskiej administracji. Z tego powodu istnieją spory co do tego, czy k. jest religią w tradycyjnym znaczeniu. K. nie wyznacza człowiekowi żadnego innego celu poza doskonaleniem swojej ludzkiej istoty (człowieczeństwa-ren), przez spełnianie obowiązków w hierarchicznym, opartym gł. na rodzinie, społeczeństwie ("ojciec ma być ojcem, a syn ma być synem"). Wzorem jest synowski szacunek i posłuszeństwo wobec ojca (które w k. chińskim były ważniejsze aniżeli posłuszeństwo wobec cesarza, w k. japońskim najważniejszy był cesarz). Dla wyznawcy k. odpowiednikiem grzechu jest naruszenie zasady szacunku (ojca, zwierzchnika, cesarza). Absolutyzacja zasady szacunku i posłuszeństwa charakteryzuje k. japoński (rozwijał się od XIV w.), który w okresie II woj. świat. stał się ideologią sprzyjającą ślepemu posłuszeństwu wobec totalitarnego i militarystycznego państwa. W latach 60. w okresie k. był w Chinach bardzo mocno prześladowany, utrzymał swoją pozycję na Tajwanie, wśród społeczności emigrantów chińskich (w Azji i USA). Współcześnie można mówić o renesansie k. i jego pełnej rehabilitacji jako moralności porządkującej życie społeczne. Uważa się, że etyka k. stanowi czynnik sprzyjający rozwojowi gospodarczemu (Japonia, Hongkong, Tajwan, Singapur czy ostatnio same Chiny).
- konfucjanizm, nauka filoz. i społ.-etyczna...
- konfucjanizm, doktryna filoz. imoralno-polit.(...)
- Han, w staroż. dynastia panująca...