Reklama

poezja filozoficzna

znak współistnienia obok siebie poezji i filozofii, opisująca i wyrażająca piórem poety sens istnienia, zrozumienia świata i człowieka, wykraczania artysty słowa poza oczywistość, ku Tajemnicy Bytu, Absolutu, np. Kartezjusz twierdził, że myśli głębokie spotykamy raczej u poetów niż u filozofów, w romantycznej tradycji F. Hegel stawiał poezję wyżej niż filozofię jako wyprzedzającą czas i natchnienie filozofów. Różnorodność p.f. można sprowadzić (zdaniem E. Balcerzana) do trzech odmian: a) poetyckiego traktatu filoz. wierszem lub prozą, wariantu "poezji uczonej" (poesis docta), w którym artysta wypowiada własne oryginalne propozycje, filozof dominuje nad poetą, np. w dziele Lukrecjusza O naturze rzeczy, w poezji W. Blake’a, C. Norwida, w Genezis z Ducha J. Słowackiego i sonetach A. Asnyka Nad głębiami; b) poetycka ilustracja idei filoz., w której twórca w filozofii odnajduje nowe inspiracje, np. w Pieśniach, Fraszkach i Trenach J. Kochanowskiego, w Bajkach filozoficznych I. Krasickiego, w wierszach L. Staffa Kowal, Przedśpiew, w poezji J. Pasierba, J. Twardowskiego, R. Brandstaettera; c) filozofia ukryta w poezji: autor jest filozofem i poetą jednocześnie, np. A. Mickiewicz w poezji rzymskiej Rozum i wiara, Mędrcy, Arcymistrz, w lirykach lozańskich: Snuć miłość..., Nad wodą wielką i czystą, B. Leśmian w balladach Topielec, Dziewczyna, Ballada dziadowska, Cz. Miłosz w Traktacie moralnym, Z. Herbert w cyklu wierszy Pan Cogito i Po burzy, K. Wojtyła. P.f. odnajduje sensy, przedziera się przez niedomówienia, aluzje, metafory do tajemnicy zrozumienia istoty człowieka i człowieczeństwa.

Reklama

Podobne hasła:

Encyklopedia Internautica
Reklama
Reklama
Reklama