systemy gwiazd powiązanych ze sobą siłami grawitacyjnymi; rozróżnia się g. spiralne, spiralne z poprzeczką, eliptyczne i nieregularne; g. spiralne mają kształt dysku z jasnym jądrem, z którego wyrastają skręcone spiralnie ramiona; g. te są najlepiej widoczne na niebie, choć nie stanowią najliczniejszej grupy; odmianą g. spiralnych są g. z poprzeczką, których ramiona spiralne wychodzą nie bezpośrednio z jądra, ale z jego prostych przedłużeń; g. eliptyczne mają kształt owalny lub kulisty, a ich skrajnym przypadkiem są g. płaskie o kształcie soczewki; g. eliptyczne stanowią najliczniejszą grupę g. we Wszechświecie; g. nieregularne nie mają wyraźnej struktury i przypuszcza się, że mogły powstać w wyniku eksplozji; odrębną grupę stanowią galaktyki Seyferta, mające małe jasne jądro i wyróżniające się aktywnością; masywne galaktyki eliptyczne, w których występują rozlegle rejony emisji radiowej, nazywane są radiogalaktykami. Najmasywniejszą znaną g. jest M 87: jej masa jest równoważna 300 miliardom mas Słońca i 15-krotnie przewyższa masę naszej Galaktyki; najdalsze znane g. obserwuje się w odległości ponad 12 miliardów lat świetlnych. G. zostały rozpoznane w latach dwudziestych XX w.; wcześniej widoczne były przez teleskopy jako obszary rozproszonego światła, dlatego początkowo nazywano je mgławicami i katalogowano wspólnie z gromadami gwiazd i mgławicami gazowymi w naszej Galaktyce; okiem nieuzbrojonym dostrzec można, poza naszą, tylko g. M 13 (Wielką Mgławicę Andromedy) i oba Obłoki Magellana.
- galaktyki, układy gwiazd imaterii...
- MARKARIANA GALAKTYKI, typ spiralnych, które...
- SEYFERTA GALAKTYKI, o bardzo małych, jasnych...