Cu, cuprum
pierwiastek chem. należący do grupy miedziowców; liczba atom. 29, masa atom. 63,546, temp. topn. 1083oC, temp. wrz. 2595oC, gęstość 8,96 g/cm3; posiada 2 izotopy trwałe; kryształy regularne; ciężki, kowalny i ciągliwy metal półszlachetny o barwie czerwonobrązowej; najlepszy (po srebrze) przewodnik prądu i ciepła; pod działaniem wody i dwutlenku węgla pokrywa się warstwą ochronną (patyną); w przyrodzie występuje jako samorodki (m. rodzima) oraz w minerałach, np. kupryt, kowelin, chalkozyn, chalkopiryt, malachit; stosowana w elektrotechnice, do wyrobu blach, rur, do pokrywania innych metali (miedziowanie), jako składnik wielu stopów (mosiądze, brązy); związki m. są stosowane do produkcji farb, szkła, leków, katalizatorów, środków grzybo- i owadobójczych; jest mikroelementem, pierwiastkiem śladowym niezbędnym do życia, niedobór u ludzi powoduje anemię (zaburzenia w gospodarce żelazem), nadmiar uszkadza wątrobę; światowa produkcja miedzi rafinowanej 1998 wyniosła 14,1 mln t, przy czym wielkość wydobycia przewyższała stale malejący popyt będący skutkiem zastępowania sieci łączności telefonicznej kablami światłowodowymi; najw. producentami m. 1998 były Stany Zjednoczone (17,4% produkcji światowej), Chile (16,5%), Japonia (9%), Chiny (8,6%), Kanada (4%), a w Europie Niemcy (4,9%), Rosja (4,6%) i Polska (3,2%).
PERMALOJ, SPIŻ, ALNIKO, FERRYT, ELEKTROGRAWIMETRYCZNA ANALIZA, ORURO, NOWY MEKSYK, TOMBAK, DAGEROTYPIA, POLKOWICE