indoeuropejskie plemiona napływające do Italii w 2. poł. II tysiąclecia p.n.e.; pierwszą grupę tworzyli Latynowie i Faliskowie; drugą (osko-umbryjską) m.in. Samnici, Sabinowie, Kampanowie, Lukanowie, Umbrowie, Marsowie, Pelignowie, Wolskowie; w IV-III w. p.n.e. stopniowo podbici przez Rzymian i włączeni w ich państwo, 90-88 p.n.e. po wojnie sprzymierzeńczej otrzymali obywatelstwo rzymskie.
SAMNICI, FALISKOWIE