zjawisko opisane przez amer. psychologa L. Festingera, polegające na przeżywaniu przez jednostkę sprzeczności pomiędzy swoimi wierzeniami, odczuciami, poglądami, przekonaniami, wartościami lub przewidywaniami dotyczącymi danej sprawy, a odbieranymi przez nią informacjami na ten temat; d.p. wywołuje przykre napięcia emocjonalne lub motywuje jednostkę do usunięcia lub ograniczenia stopnia niezgodności wyobrażeń z faktami; redukcja d.p. następuje poprzez weryfikację dotychczasowych przekonań lub nową interpretację rzeczywistości (pomijanie pewnych faktów, umniejszanie ich roli lub interpretowanie w taki sposób, by zgadzały się wyobrażeniami oraz podkreślanie i wyolbrzymianie znaczenia wydarzeń potwierdzających przekonania); typowym przykładem dysonansu jest np. taka sytuacja: wiem, że palenie papierosów może spowodować raka i inne choroby, a mimo to palę, tłumacząc sobie, że mnie może nie zaszkodzą, wyniki badań są fałszywe, specjaliści przesadzają, a wujek pali 50 lat i nic mu się nie stało itp.; badania nad d.p. prowadzili, m.in. E. Aronson, J. Merrill Carlsmith, P. Zimbardo.
- ARONSON Elliot, (ur. 1932)