właśc. Nicholas Breakspear, papież (1115-59)
pochodził z Anglii; kolejno opat klasztoru augustianów, arcybiskup Ostii; papież od 1154; uspokoił Rzym po zamieszkach wywołanych przez Arnolda z Brescii (podburzał lud do buntu przeciw duchownym i jako heretyka spalono go na stosie); obłożył Rzym interdyktem z powodu napadu na jednego z kardynałów; koronował na cesarza Fryderyka I Barbarossę.