święty, zw. Większym lub Starszym (?-ok. 44)
był synem Zebedeusza i bratem św. Jana Apostoła, o czym zaświadcza św. Mateusz w swej Ewangelii; mieszkali nad Jeziorem Tyberiadzkim w samej Betsaidzie lub niedaleko niej i wykonywali ten sam zawód rybaka co św. Piotr, św. Andrzej i św. Filip, choć nie wiemy, czy byli wspólnikami św. Piotra w rybackim fachu; matką Jana i J. była Salome, którą spotkamy później wśród kobiet usługujących Jezusowi, a także przy Jego śmierci na krzyżu. J. jest we wszystkich Ewangeliach wymieniany na jednym z głównych miejsc spośród wszystkich dwunastu apostołów; z powodu gwałtownego charakteru Jezus, po trosze z przyganą, po trosze żartobliwie mówi o obu braciach "Synowie Gromu" (Boanerges); J. był pierwszym męczennikiem wśród apostołów; skazał go na ścięcie Herod Agryppa I, być może dlatego, że chciał w ten sposób przeciągnąć na swoją stronę buntujących się Żydów; nie jest chyba prawdą, że św. J., zanim został biskupem Jerozolimy, działał w Judei, Samarii i Hiszpanii; legenda ta powstała dopiero w VII stuleciu i weszła w skład apokryficznych Dziejów Jakuba i do jego Passio; hiszpański epizod działalności J. znajdujemy także w traktacie św. Izydora z Sewilli De ortu et obitu patrum; w innej wersji miano przenieść w VII w. do Hiszpanii relikwie J. i ukryć je w miasteczku lria, gdzie odnalazł je dwa wieki później tamtejszy biskup Teodomir; legenda powiada, że do miejsca, gdzie znajdowały się szczątki umęczonego apostoła, zawiodła biskupa gwiazda, stąd też miejsce, gdzie odkryto relikwie, nazwano "Polem gwiazdy" (łac. campus stellae), co dało początek hiszpańskiej nazwie własnej Compostella. Dziś w miejscowości Santiago (co po hiszpańsku znaczy Jakub) de Compostella znajduje się sanktuarium apostoła (należy ono do największych na świecie - rocznie odwiedza je kilka milionów pielgrzymów); J. jest patronem Hiszpanii i Portugalii; w sferze oddziaływania kultury iberyjskiej nadawano jego imię miastom (np. stolica Chile - Santiago lub miasto Santiago de Cuba - na Kubie); święto 25 lipca.
- JAKUB APOSTOŁ, zwany Większym lub Starszym...
- JAKUB MNIEJSZY APOSTOŁ, święty, zw. Bratem...
- PIOTR APOSTOŁ, czasem zwany Szymon Piotr...