KARYNTIA

Kärnten

kraj związkowy w płd. Austrii; graniczy z Włochami i Słowenią; pow. 9,5 tys. km², 550 tys. mieszk. (2000); stol. Klagenfurt, gł. m.: Villach, Spittal an der Drau; pow. górzysta - w części płn.-zach. Wysokie Taury (z najwyższym szczytem Austrii - Grossglockner, 3797 m), na zach. - Alpy Karnickie i Gailtalskie, we wsch. - Kotlina Klagenfurcka; gł. rz. - Drawa; liczne jeziora - największe Wörther (19 km²); eksploatacja lasów (ponad 40% pow.), hodowla bydła, trzody chlewnej, drobiu, uprawa zbóż, winorośli; wydobycie rud żelaza, cynku, ołowiu, węgla brunatnego, magnezytu; przem. drzewny, papierniczy, skórzany, metalowy, maszynowy; liczne elektrownie wodne; ważne szlaki komunikacyjne; uzdrowiska i ośr. sportów zimowych (m.in. Heiligenblut, Mallnitz, Velden, Millstadt). Tereny zamieszkiwane przez celtyckich Karnów; Oktawian August wcielił je w końcu I w. p.n.e. do rzym. prow. Noricum; w VI w. K. opanowało słoweńskie plemię Korutan, tworząc jedną z najstarszych słowiańskich organizacji państwowych; 788 włączona do państwa frankijskiego, a potem niem. i poddana chrystianizacji; 976 ces. Otto II utworzył z K. odrębne księstwo niem., które uległo germanizacji dopiero w XIII w.; od 1335 K. należała do Habsburgów; po I woj. świat. i rozpadzie monarchii austr. K. usiłowała opanować Jugosławia, otrzymując 1919 niewielką jej część, płd. skrawek przypadł Włochom, a większość obszaru K., na mocy plebiscytu 1920, została wcielona do Austrii.

• VILLACH, miasto w nad Drawą...
• TAURY NISKIE, Niedere Tauern
• KLAGENFURT, Celowiec