niem. doroczny ^targ^^
w średniowieczu jedna z podstawowych form wolnego handlu, głównie hurtowego. J. organizowano corocznie w stałych terminach, najczęściej przy okazji święta kościelnego. Przywileje świeckie i kościelne gwarantowały kupcom bezpieczeństwo osobiste i nienaruszalność mienia (pokój jarmarczny, pokój królewski, pax Dei), a miejscowe władze miały obowiązek ograniczyć na czas j. cechowy monopol sprzedaży i nadzorować prawidłowość dokonywanych transakcji (miary, wagi, ceny). J. trwały od 1-2 dni do 2 tygodni. Na niektórych j. czas ten dzielono na terminy wystawiania towarów, zawierania umów i rozliczania zobowiązań. Masowy napływ na j. kupców i klientów przyczyniał się do rozkwitu miast jarmarcznych. Od pocz. XII w. funkcjonowały j., na których wymieniano towary z Bliskiego Wschodu i zach. oraz płn. części Europy; najpopularniejsze były j. szampańskie. J. pełniły również rolę wystaw i giełd towarowych. Transakcje oparte były gł. na kredycie; rozwijały się rozmaite formy zobowiązań i spółek handlowych. W XVI w. wraz z rozwojem komunikacji i pojawieniem się nowych form handlu rola j. zmniejszyła się. W Polsce j. upowszechniły się w XIII w. w Gdańsku, a w wiekach późniejszych we Lwowie, Łucku, Grodnie, Wilnie (gł. produkty leśne); Jarosławiu, Przemyślu, Przeworsku (woły); Krakowie, Sandomierzu, Kazimierzu Dolnym, Płocku, Toruniu (zboże). Na j. skupowano towary wywożone masowo (szlakami wodnymi i lądowymi) na zach. Europy (zboże, futra, woły, produkty leśne, len). Z zach. Europy przywożono sukno, wyroby metalowe, korzenie, wino, dobra luksusowe. Współcześnie nieliczne istniejące nadal j. mają miejscowy zasięg lub stanowią rodzaj festynu (j. dominikańskie w Gdańsku). Potocznie nazwa targ i j. używana jest zamiennie.