właśc. Temudżyn, błędnie Dżyngis-chan (ok. 1155-1227)
wybitny wódz i organizator, twórca imperium mongolskiego; 1206 jako chan jednego z plemion, żyjącego nad granicą chiń., zjednoczył wszystkie plemiona mongolskie (w tym Tatarów) i został wybrany wielkim chanem; 1207 podbił płd. Syberię, 1211 rozpoczął podbój Chin (ostatecznie zakończony po jego śmierci); 1218-27 opanował państwo Chorezm, zwasalizował arabski Oman; równocześnie 1223 Mongołowie zwyciężyli nad Kałką wojska połowiecko-ruskie; państwo Temudżyna (ze stolicą w mieście Karakorum) obejmowało w momencie jego śmierci obszar od M. Ochockiego na wsch. po M. Kaspijskie na zach., w jego skład wchodziły: Mongolia, płn. Chiny, prawie cała Azja Środk., płd. Syberia, część Zakaukazia. Sukcesy Temudżyn zawdzięczał swym talentom militarnym i organizacyjnym oraz umiejętności wykorzystania sprzyjających okoliczności politycznych w Azji. Był tolerancyjny w sprawach rel., krajom podbitym pozostawiał dotychczasową administrację (pod nadzorem swoich namiestników), nakładał wysokie podatki, popierał rzemiosło i handel, zapewnił państwu sprawną pocztę i komunikację. Armia mongolska była zorganizowana w system dziesiątkowy, obowiązywała w niej surowa dyscyplina. Sam Temudżyn uchodził za człowieka bezwzględnego i okrutnego. Przed śmiercią rozdzielił imperium na cztery części, między 3 synów (czwarty zmarł) i wnuka, Batu-chana.
MONGOLSKA SZTUKA, UZBEKISTAN, OJRACI, TEMUDŻYN, TADŻYKISTAN, ARMENIA, CHOREZM, DŻYNGIS-CHAN, TANGUTÓW PAŃSTWO, BABAR
- Czyngis-chan, właśc. Temudżyn, (ok. 1155/1162-1227)
- UGEDEJ, wielki chan , następca...
- imperium mongolskie, państwo założone przez...