Reklama

SENEKA MŁODSZY

właśc. Lucius Annaeus Seneca zw. Seneka Filozof (ok. 4 p.n.e.-65 n.e.)

Reklama

polityk, filozof i tragediopisarz rzymski, syn Seneki St.; od dzieciństwa przebywał w Rzymie biorąc od 31 n.e. czynny udział w życiu cesarstwa; 41 na skutek intryg Messaliny skazany na wygnanie przez Klaudiusza, powrócił do Rzymu 49 za sprawą Agrypiny Młodszej; od 50 wychowawca Nerona, faktycznie kierował sprawami państwa w początkach jego panowania (54-60); 56 konsul; 62 wobec malejącego wpływu na cesarza usunął się z życia publicznego; podejrzewany o udział w spisku Pizona popełnił 65 z rozkazu Nerona samobójstwo. Całe życie S. charakteryzuje ożywiona działalność literacka, z okresu najwcześniejszego pochodzą pisma przyrodnicze, z czasów wygnania konsolacje dla matki i Polibiusza; nadto pozostały po S. liczne pisma filozoficzne (O gniewie, O krótkości życia, O pokoju ducha, O niezłomności mędrca, O życiu szczęśliwym, O bezczynności, O opatrzności, O łagodności, O dobrodziejstwach, Problemy przyrody) oraz 20 ksiąg listów moralnych do Lucyliusza. Filozofię S. cechuje znaczne złagodzenie stoickiego rygoryzmu elementami zaczerpniętymi z filozofii perypatetyków, a nawet epikurejczyków; w traktacie O dobrodziejstwach poddał krytyce stosunki między panem i niewolnikiem, w O życiu szczęśliwym uznał propagowanie idei moralnych za podstawowy obowiązek filozofa. Zasługą S. jako filozofa jest dostrzeżenie podobieństwa doktryn stoickiej i epikurejskiej oraz połączenie ich w jeden system moralny. Oddzielną kategorię pism S. stanowią jego utwory dramatyczne, 9 tragedii (Hermes szalejący, Trojanki, Fenicjanki, Medea, Fedra, Edyp, Agamemnon, Tiestes i Herakles na Oicie), reprezentujących rozpowszechniony w I w. n.e. nurt tzw. tragedii retorycznej i ilustrujących stoickie przekonanie o niszczącej mocy namiętności; w centrum tragedii stają zagadnienia etyczne, a motywy działania i psychologia bohaterów poddawane są szczegółowej analizie. Spośród dzieł S. zachował się też pamflet polit. Udynienie boskiego Klaudiusza, opublikowany wkrótce po śmierci władcy w 54, przedstawiający w złośliwym tonie pośmiertną tułaczkę Klaudiusza i gloryfikujący jego następcę Nerona.

Powiązane hasła:

TRAWERS, SHAKESPEARE, SENEKA FILOZOF, LIST, SENEKA STARSZY, NERON, TEATR

Podobne hasła:

Encyklopedia Internautica
Reklama
Reklama
Reklama