zw. oksytańską
rozwijała się w płd. dzielnicach Francji: Prowansji, Gaskonii i Langwedocji; jej tworzywem od czasów średniowiecznych był j. prowansalski (oksytański), zaś gł. jej formą jest do dziś poezja; była od początku związana z dworami władców i feudałów; pierwsze znane zabytki lit. pochodzą z XI w., ale najsilniej rozwijała się od początku XII do schyłku XIII stulecia; ważnym ośr. l.p. w średniowieczu stał się dwór Eleonory Akwitańskiej, wnuczki księcia Wilhelma IX (Guillaume de Poitiers), który sam zyskał wielką sławę jako autor wierszy lirycznych; za pośrednictwem tego dworu wzorzec poetycki, doskonalony przez autorów z płd., zw. trubadurami, przeniknął na franc. północ i tam wcielił się w pieśni truwerów; znanymi twórcami pieśni miłosnych (canso) byli Jaufré Rudel, Bernard de Ventadour, Bertran de Born (autor pieśni polit. - sirventes), Arnaut Daniel (zasłynął z niezwykle kunsztownych, bogatych w metaforykę i rozbudowaną symbolikę pieśni określanych jako trobar clus: poezja zamknięta). Dzięki średniowiecznej l.p. dokonała się w całej literaturze zach. swoista rewolucja przełamująca dominujący w liryce od czasów antycznych model wypowiedzi poetyckiej; liryka prowansalska jest silnie związana z muzyką, kunsztowna w formie, nasycona erotyczną symboliką, uwrażliwiona na piękno przyrody; obiektem miłości stawała się z reguły kobieta zamężna, świadoma już istoty tego uczucia; ją to rycerz miał kochać, zarazem miłość ukrywać, służyć damie i z radością dla niej cierpieć (wg formuły: amar, celar, servir, soffrir); sojusznikiem miłującego damę rycerza był wierny przyjaciel, który strzegł tej miłości przed obcymi nienawistnikami. Podstawowymi gatunkami wypowiedzi poetyckiej były bena cansó - pieśń o miłości dobrej i spełnionej; mala cansó - pieśń o miłości niszczącej i złej, a także alba - pieśń mówiąca o żalu, jaki przenika kochanków, gdy rozstają się o świcie; wpływ l.p. na średniowieczną literaturę europejską okazał się olbrzymi: w Niemczech odbiciem poezji trubadurów stał się Minnesang; w Anglii - liryka dworska kręgu Ryszarda Lwie Serce; we Włoszech styl liryki zwany
- WŁOSKA LITERATURA, pojawia się dopiero...
- Dekameron, dzieło Giovanniego Boccaccia...
- MISTRAL, Frédéric (1830-1914)...