(plast.)
w sztukach plastycznych prawdziwe, obiektywne i wierne odtworzenie rzeczywistości (zjawisk, osób, przedmiotów) na podstawie bezpośredniej obserwacji natury, z pominięciem wszelkiej stylizacji; tendencje realistyczne występowały w sztuce od czasów staroż.; w węższym znaczeniu kierunek w sztuce rozwijający się od połowy XIX w., gł. w malarstwie i rzeźbie, przeciwstawiający się sztywnej estetyce akademizmu, a także romantyzmowi; przedstawiciele r. propagowali sztukę opartą na studium natury, odrzucając wszystko, co nie da się sprawdzić doświadczalnie; tematami ich dzieł stały się sceny rodzajowe, praca ludzi, krajobraz i martwe natury; swym dziełom nadawali niekiedy moralno-obyczajową wymowę; kierunek ten rozpoczął się we Francji (G. Courbet, J.F. Millet, J. Bréton, H. Daumier, częściowo É. Manet), wkrótce opanował inne kraje: w Niemczech przedstawicielami r. byli W. Leibl, A. Menzel, we Włoszech członkowie ugrupowania Macchiaiolo (G. Fattori, V. Cabianca i in.), na Węgrzech - M. Munkácsy i L. Paál, licznych zwolenników r. miał w Rosji (twórczość pieriedwiżników i I. Riepina), w USA (W. Homer, T. Eakins); w Belgii działał wybitny rzeźbiarz realista C. Meunier; w Polsce r. przejawił się w twórczości A. Gierymskiego, M. Gierymskiego, J. Szermentowskiego, J. Chełmońskiego, F. Kostrzewskiego, S. Witkiewicza.
POLLOCK, ART DÉCO, NEOREALIZM, NIEMIECKA SZTUKA, MAKOWSKI, EGIPTU STAROŻYTNEGO SZTUKA, SĄDECKA SZKOŁA, PURKYNĚ, KRZYŻANOWSKI, LIEBERMANN