(lit.)
literacka metoda twórcza zakładająca możliwie wierne przedstawianie rzeczywistości; zakłada wybór zjawisk, zdarzeń, postaci typowych dla epoki hist., fazy rozwoju społ.-gosp., obyczajowości; forma językowa bliska potocznej; r. występował w staroż. eposie homeryckim, komedii attyckiej; w czasach nowożytnych związany z rozwojem mieszczaństwa i nauk przyrodniczych stał u podstaw XVIII-wiecznej powieści ang., dominujący w prozie i dramacie od połowy XIX w. do 2. poł. XX w.; najpełniej ukształtowany w powieściach (H. de Balzac, Ch. Dickens, F.M. Dostojewski, G. Flaubert, G. Freytag, N.W. Gogol, Th. Hardy, E. Orzeszkowa, B. Prus, Stendhal, W.M. Thackeray, L.N. Tołstoj i in.), w nowelistyce (P. Heyse, M. Konopnicka, P. Mérimée, H. Sienkiewicz, Th. Storm i in.) oraz w dramaturgii (A.P. Czechow, H. Ibsen i in.); z r. rozwinął się we Francji naturalizm (É. Zola); w XX w. metoda twórcza stosowana w formie czystej (I.A. Bunin, M. Dąbrowska, J. Galsworthy, J. Iwaszkiewicz, H. Mann, T. Mann, R. Martin du Gard) bądź łączona z innymi technikami, jak naturalizm (J. Dos Passos, W.S. Reymont, J. Steinbeck) czy impresjonizm (S. Żeromski), aż po skrajny psychologizm (M. Proust); w ZSRR pod naciskiem władz polit. nakazano artystom (m.in. literatom, malarzom, filmowcom) tworzenie w duchu tzw. r. socjalistycznego; wobec prozy latynoamer. XX w. używa się terminu r. magiczny; terminu r. używa się także wobec zbliżonych charakterem metod twórczych stosowanych w innych niż literatura dziedzinach sztuki (np. malarstwo, kinematografia).