jeden z najważniejszych nurtów w historii muzyki; pojawił się w XIX w., nieco jednak poźniej niż w innych dziedzinach sztuki; charakteryzował się odejściem od sztywnych rygorów obowiązujących w sztuce kompozycji i interpretacji na rzecz form przejściowych, płynnych, oddających najlepiej zmienne emocje twórcy; postulowano przy tym zatarcie granic między muzyką, poezją i malarstwem, eksponując pierwiastki fantastyki; związek z teatrem i poezją stanowił uzasadnienie dla "niedookreślenia" form muzycznych; słowo poetyckie dla muzyki romantycznej stanowiło źródło "magicznej siły": inspirację tematyczną, a zarazem zalążek formy; r. muzyczny przyniósł niespotykany dotąd rozwój wokalistyki solowej, w której wykorzystywano lirykę najwybitniejszych twórców epoki (J.W.Goethe, H. Heine, F. Rückert, G. Byron, A. Mickiewicz, A. Puszkin); zainteresowanie kompozytorów poezją liryczną wywołało podobny kult dla muzyki ze strony poetów (J. Eichendorff, H. Heine); zgodnie z ogólną ideologią romantyczną wydobywano z zapomnienia poezję i muzykę ludową, wykorzystując często jej elementy zarówno w miniaturach muzycznych, jak i dużych formach (R. Wagner, F. Chopin, F. Liszt), co sprzyjało kształtowaniu się stylów narodowych w muzyce europejskiej; formy wokalne, z charakterystyczną dla siebie materią motywiczną, wywarły znaczny wpływ na fakturę instrumentalną dzieł romantycznych (sonaty, ballady, fantazje), dając początek najbardziej charakterystycznemu dla epoki gatunkowi: poematowi symfonicznemu, opartemu przede wszystkim na materiale literackim; najdoskonalszą postać ów związek sztuk i stylów osiągnął w dziele R. Wagnera; r. przyniósł udoskonalenie sztuki instrumentacji, zmierzającej do przekazywania za pomocą dźwięków całych obrazów i ekwiwalentów emocjonalnych (H. Berlioz); muzyka r. wpłynęła na eksperymenty dźwiękowe i kompozytorskie impresjonistów i - pośrednio - twórców XX wieku.
- romantyzm wmuzyce, kierunek rozwijający...
- DUŃSKA MUZYKA, formy ludowe zostały...
- Schubert Franz, (1797-1828)