działalność zapewniająca równowagę biologicznym ekosystemom morskim oraz zmierzająca do racjonalnego wykorzystania zasobów m. i o.; gł. zagrożenia to zanieczyszczenia niesione przez rzeki, opady atmosferyczne, wynikające z katastrof statków, zwł. transportujących ropę naft., oraz próby nuklerne i składowanie izotopów promieniotwórczych na dnie oceanów; specyfika o.m. i o. wiąże się z przenoszeniem przez organizmy żywe spożytych substancji toksycznych na obszary odległe; zasady o.m. i o. regulują międzynar. konwencje i porozumienia dot. ochrony niektórych gat. ryb i ssaków, limitu odłowów, zasad wierceń i eksploatacji podziemnych zasobów złóż naturalnych; do najb. zanieczyszczonych na świecie należą akweny M. Bałtyckiego i M. Śródziemnego, zwł. w rejonach przybrzeżnych; podpisana przez Danię, Finlandię, Niemcy, Polskę i ZSRR tzw. Konwencja Helsińska z 1974 w sprawie ochrony wód Bałtyku od zanieczyszczeń z lądów, ze statków i składowisk jest drastycznie naruszana gł. przez Polskę i b. republiki ZSRR (Łotwa, Litwa, Estonia); 1990 w Ronneby (Szwecja) podpisana została tzw. deklaracja bałtycka przez przedstawicieli państw basenu M. Bałtyckiego, obejmująca m.in. współpracę w zakresie usprawniania systemu prawnego i egzekucji dla ochrony wód oraz ustalająca program działań dla przywrócenia równowagi ekologicznej.
- ANTARKTYDA, kontynent roztaczający...