Reklama

gospodarka

wykorzystanie czynników wytwórczych tak, aby dochód

Reklama

z nich był jak najwyższy; sposób rozdzielania dochodu w społeczeństwie. Trzy podstawowe rodzaje g.: tradycyjna, rynkowa oraz centralnie planowana (kierowana). 1. G. tradycyjna - występuje

w społ. o niskim standardzie życia, w krajach odizolowanych, wioskach, plemionach, np. w Afryce czy w Azji. Wielkość produkcji nie przekracza tu niezbędnego minimum koniecznego do przeżycia, najczęściej spotykanym rodzajem handlu jest barter. 2. G. rynkowa - mechanizm rynkowy decyduje o tym, co ma być produkowane, jak i dla kogo. Ceny na dane towary wyznaczane są przez grę popytu i podaży. Podstawowymi cechami g. rynkowej są: własność prywatna, wolność wyboru (konsumenci mają pełne prawo do sposobu wydatkowania swoich dochodów, a firmy w określaniu, co i jak produkować), konkurencja. Ponadto rząd ma bardzo ograniczoną rolę w sterowaniu gospodarką. 3. G. centralnie planowana - rząd decyduje o sposobie wykorzystania czynników produkcji i określania co, jak i dla kogo powinno być produkowane. Własność prywatna ograniczona jest jedynie do majątku osobistego, ewentualnie małych firm i niewielkich działek rolniczych. Zmiany cen są wynikiem decyzji rządu. Produkowane jest to, co może być produkowane,

a nie to, co jest rzeczywiście potrzebne. W razie niedoboru jakiegoś towaru stosowana jest jakaś forma reglamentacji, np. kartki, asygnaty itd. Tego typu gospodarka najwyraźniej zarysowała się w ZSRR. Występuje tu oprócz sektora prywatnego również sektor publiczny, w którym wykonuje się usługi czy produkuje towary, a które dla przedsiębiorców prywatnych są mało zyskowne lub zbyt kapitałochłonne. Ponadto istnieje dodatkowy podział na g. otwartą - powiązaną z innymi g. poprzez import i eksport produktów, czynników wytwórczych oraz transakcje finansowe oraz g. zamkniętą - odizolowaną od reszty świata. Niemcy zach. wykształciły specyficzną formę g. rynkowej powiązanej szeroko

z dbałością o sprawy socjalne pracowników. Znana jest ona jako społeczna gospodarka rynkowa.

Podobne hasła:

Encyklopedia Internautica
Reklama
Reklama
Reklama