termin zastosowany pod koniec lat 60. jako nazwa kult. alternatywnej (w stosunku do głównego nurtu kultury), reprezentowanej zwł. przez środowiska młodzieży, ale także twórców oraz część intelektualistów w krajach zach. K. jako ruch kontestatorski związany z działalnością Nowej Lewicy, skierowany był przeciwko konsumpcyjnej kult. eur., powszechnie uznanym prądom intelektualnym, filozof. i artystycznym, oficjalnym wartościom i ustalonym stylom życia oraz istniejącym stosunkom społ.-polit. Ruch ten rozpoczął się buntem młodzieży w Nanterre w 1968, a następnie objął wszystkie większe ośrodki uniwersyteckie we Francji, w tym zwł. Paryż, gdzie w nocy z 10 na 11 maja doszło do ostrych starć studentów z siłami porządkowymi. Podobne manifestacje miały też miejsce we Włoszech i Niemczech. Młodzież występowała pod hasłami "Zakazuje się zakazywać" i "Wyobraźnia dla władzy", albo Small is beautiful (małe jest piękne), które były wyrazem protestu przeciw stechnicyzowanemu społ. i wezwaniem do większej demokracji i sprawiedliwości. Jednym z czołowych twórców koncepcji k. był amerykański filozof H. Marcuse. K. jako zjawisko społ.-kulturowe zaowocowało powstaniem licznych sekt rel., organizacji społ. i kult., a także subkultur młodzieżowych, wśród których najbardziej istotną rolę odegrali hippisi. Przejawem k. były też nowe formy twórczości w sztuce (pop-art), teatrze (happening), muzyce i literaturze. Zob. też kontestacja.
- KONTRKULTURA, ogólnie: zjawiska kulturalne...
- kontestacja, sprzeciw, kwestionowanie...
- SPOŁECZEŃSTWO ALTERNATYWNE, termin zrodzony w kręgu...