(General Agreement on Tariffs and Trade - GATT)
umowa międzynar. z 1947, mająca na celu liberalizację handlu międzynar. poprzez obniżanie ceł i znoszenie innych przeszkód handlowych oraz wyeliminowanie dyskryminacji w tym handlu. Ma to zapewnić stabilne podstawy rozwoju handlu świat. i wzrostu gospodarczego, a przez to sprzyjać zarówno podniesieniu dobrobytu poszczególnych krajów, jak i pełnemu wykorzystaniu zasobów światowych. Zakres działalności GATT ulegał ewolucji. Początkowo międzynar. negocjacje dotyczyły redukcji i konsolidacji ceł, w późniejszym okresie rokowania objęły również kwestie łagodzenia protekcji pozataryfowej i szczególne uregulowania w wybranych branżach towarowych (tekstyliach i odzieży, artykułach rolnych), a także regulacje dot. nowych dziedzin międzynar. stosunków ekon., takich jak: międzynar. obroty usługowe, handlowe aspekty praw własności intelektualnej czy handlowe aspekty inwestycji zagr. Obowiązek niedyskryminacji i równości traktowania znalazł swoje odzwierciedlenie w przyznaniu sobie przez kraje członkowskie (już ponad 130 państw) klauzuli największego uprzywilejowania. Ponadto do zasad GATT należy wzajemność ustępstw i korzyści oraz uznanie taryf celnych i innych opłat o podobnym charakterze za jedynie dozwolone narzędzia polityki handlowej. Głównym instrumentem liberalizacji handlu międzynarodowego prowadzonego przez GATT stały się organizowane co pewien czas wielokrotne negocjacje handlowe zwane rundami. Ostatnia, ósma Runda Urugwajska GATT trwała 8 lat (1986-94). Najważniejszymi uzgodnieniami były: obniżka ceł na artykuły przemysłowe oraz uporządkowanie handlu artykułami rolnymi przez wyeliminowanie pozacelnych środków ochrony. Ponadto uregulowano problem stosowania procedur antydumpingowych ( dumping)
i barier techn., wzmocniono ochrone tzw. własności intelektualnej oraz podpisano osobne porozumienie o międzynar. handlu usługami. Obecnie sukcesorem GATT stała się Światowa Organizacja Handlu.
- Światowa Organizacja Handlu, (World Trade Ogranization...
- subsydium, (łac.)
- dumping, (ang.)