(1894)
powieść B. Prusa druk. w odcinkach w "Kurierze Codziennym" (1890-93), w której autor przedstawia rolę kobiet w życiu społ. i zawodowym w końcu XIX w., ustosunkowując się równocześnie do ważnego wówczas problemu emancypacji. Jego komentarz nosi jednak znamiona uproszczeń i tendencji. Gł. bohaterka Madzia Brzeska, zatrudniona na pensji pani Latter, obserwuje kolejne posunięcia swojej chlebodawczyni samotnie borykającej się z losem. Właścicielka pensji w sposób lekkomyślny zarządza nie tylko prowadzoną przez siebie szkołą, ale i edukacją własnych dzieci. Jej działania kończą się klęską w każdej dziedzinie i stają się przyczyną samobójczej śmierci. Dzieje Madzi mają różne koleje, ostatecznie jednak nie stanowią świadectwa życiowych zwycięstw. Po odejściu z pensji organizowała prowincjonalną szkołę, później pełniła obowiązki guwernantki, jej naiwność stanowiła jednak skuteczną barierę nie pozwalającą funkcjonować w otaczającej ją rzeczywistości, przed którą ucieka za mury klasztoru. Od idei odstępują też emancypantki z wyboru, panna Howard i Ada Solska, jedna wychodzi za mąż za pierwszego pretendenta do ręki - pana Mydełko, druga zaś za zepsutego próżniaka, Kazimierza Norskiego - syna pani Latter. Świat samodzielnych kobiet okazuje się iluzją, a tytuł powieści swoistą drwiną.
- liga egoistów//emancypantek// emerytów, ‘liceum ekonomiczne’...
- MILENA, Kobieta skryta, która...
- UNIECHOWSKI, Antoni (1903-76)